Frankfurt Römer Meydanı

Frankfurt deyince akla üç tepelikli Römer’in silueti gelir. O siluet eski posta kartlarında Frankfurt’un tipik simgesiydi.

Yeni posta kartlarında Römer siluetinin arkasında gökdelenler boy gösteriyor. Gökdelen taçları Frankfurt’un yeni simgesi sayılıyor. Sayılıyor ama o kartlardan Römer’in silueti çıkarsa geriye Frankfurt kalmıyor.

***

Römer, o üç tepelikli belediye binası ve meydanı, Frankfurt’un özgün simgesi ve kalbidir; dahası hatırasıdır. Frankfurt’un çağırdığı ruhlar orada meydana çıkar. Varlığıyla bir kenti yüzyıllara serpilmiş anılarına bağlayan sayılı mimari eserden biridir Römer.

Römer, önceleri üçüz binalardan ortadakinin adıymış. Fuara gelen İtalyan tüccarlar hep o binayi mekân tuttukları için ahali ona Römer (Romalı) adını takmış. Sonradan belediyenin üçüz binaları da Römer adıyla ünlenmiş.

Frankfurt altı yüzyıldan beri Römer’den idare ediliyor. Römer’in önü altı yüzyıldan beri Frankfurt’un politika meydanıdır. Frankfurt, türlü çeşitli gösterisini bu meydanda yapar. Kralların taç giyme şölenleri de Römer’in önünde yapılmış günümüzün seçim gösterileri de orada yapılıyor.

***

Her bina gibi Römer’de zaman içinde değişmiş. 19 yüzyılın sonunda klasik biçimini almış üç tepelikli cephesi 1896 –1900 yıllarında Yeni Gotik tarzda yenilenmiş. 1930’lu yıllarda yapılan Nazi (faşist rejimin) makyajı 22 Mart 1944’e kadar yüzünde kalmış.

22 Mart 1944’te Frankfurt bombalandı; tarihi kent merkezi yıkıldı.

Kralların taç giyme törenleriyle ünlü Frankfurt Katedrali, ilk Alman Ulusal Meclisi’nin toplandığı Aziz Paulus Kilisesi, şair Goethe’nin evi gibi anıt binalar ve Römer harap oldu.

***

Savaş sonrası yıllarda Frankfurt, tarihi kent merkezinin imarına girişiyor: Belli ki eski kent merkezini yeni baştan yapmak olanaksız; merkez yeniden imar edilecek, ama nasıl? 1950’li yıllar harap olmuş eski kent merkezinin yeniden imarı “nasıl olmalı”nın her köşede tartışıldığı yıllar.

Yeniden imar tarzı üzerine en çok tartışılan bina Römer:

Kimileri Römer’in olduğu gibi restore edilmesini istiyor; kimileri Römer’de dünyaya açık, modern tarzda, radikal bir yenilemeyi; kimileri de başka bir yerde yeni bir “belediye sarayı” yapılmasını…

Sonunda, bir mimari yarışmayla, Römer’in Yeni Gotik mimarisi korunarak modern tarzda imarına karar veriliyor.

Römer, 1975 yılında, yüzü Nazi makyajından temizlenmiş, 1897’deki Yeni Gotik tarzda üç tepelikli görünüşüyle yeniden meydana çıkıyor ve modern giriş holünü meydana açıyor.

Römer’siz bir Frankfurt belleğini (hafızasını) yitirmiş bir insana dönerdi.

 20 Ağustos 2003