Dam Notları / Kitaba Okur Ne Güzel Uymuş

Gazeteci anlatıyor: Norveç, bir kitap ve okur ülkesi olmakla ünlü. Kişi başına yılda okunan kitap sayısı 15; Almanya’dan 5 kitap fazla. Dünyada da ön sıralarda…

Peki, Norveçlileri böyle okumaya isteklendiren nedir acaba? Kimisi bunun nedeni “uzun, karanlık kış geceleri” diyebilir; kimisi “dallı budaklı bir ülkede, bir yerden bir yere giderken tren ve otobüslerle yapılan uzun yolculuklar”… Kuşkusuz bunlar bir rol oynayabilir, amma… Norveç’te okuma mucizesinin asıl nedeni devlet desteǧi.

1960’lı yıllardan beri devlet okuma kültürünü desteklemek için çok para harcadı. Devlet her yıl yeni yayınlanan önemli kitaplardan 1000’er tane satın alıyor ve kitaplıklara daǧıtıyor. Yeni kitapları okurlarla buluşturuyor. Bu edebiyat kültürüne, yayıncilara ve yazarlara eşi az bulunur bir destek programı. Dahası var; kitaplıklardan yararlanma bedava, kitaptan katma deǧer vergisi alınmıyor…

Kitabın geleceǧi konusundaki karamsarlıǧa karşı okur sayısı, kitaba ilgi artıyor. Bunun açık göstergesi Oslo Limanı’nda, bir kamusal alan olarak kentle bütünleşmesiyle ünlü, modern Oslo Operası’nın birkaç adım ötesinde şu sıralar yapımı süren süper kitaplık; sinema, medyatek, kahvehaneleri ile bir kültür evi; kapılarını önümüzdeki yıl okurlara açacak.

Bunları dinlerken,İstanbul’u düşündüm,Taksim Meydanı gözümde canlandı. Dünyanın en güzel camilerinin kenti İstanbul’da, şu sıralar üstüne uyduruk bir cami dikilen Taksim Meydanı’na, böyle bir kitaplık- kültür evi ne güzel uyardı…

Ne demişler! Tarihte her şey başka türlü olamadıǧı için öyle olmuştur, demişler.

+++

DAM’ın 3. katında bir video sunumu…

Norveç’in Sunmore kıyılarında bir adacıkta bir tatil evi, 1992’de bir fırtınanın silip süpürdüǧü eski bir kayıkhanenin temelleri üzerinde kurulmuş. Anıtlar Kurulu, tatil evinin büyüklük ve biçim olarak eski kayıkhane gibi olmasını istemiş. Öyle olmuş…

Yeni tatil evi kapalıyken kayıkhanenin dünü gibi ama sürme kapılarını açıp soyununca bugünü ortaya çıkıyor; açılan kapılardan içeri giriyorsunuz, birlikte deniz, daǧlar ve gökyüzü giriyor içeriye.

Bu yıl Frankfurt Kitap Fuarı’nın konuk ülkesi Norveç. Her yıl konuk ülkenin tanıtımı için çok sayıda toplantı ve gösteri yapılıyor. DAM, her yıl bu gösterilere konuk ülkenin mimarisi ile ilgili bir sergi ile katılıyor. Bu yılki sergi: Norveç Manzaraları. Hızla gelişen Oslo kentinin arka planında, eski yapı ustalarından günümüz mimarlarına uzanan modern Norveç mimarisinden manzaralar… Bir yanda boş geniş alanlarında doǧayla iç içe bir mimari, ötede Oslo’daki mimari yoǧunluk… 

Norveç’ten mimarlık manzaraları sergisi, insanı güzel mimariye özendiriyor. Mimari, yalansız, basit ve güzel olabilir.

Sergiye görüntüsel bir göz atmak için: www.dam-online.de

30 Ekim 2015, Frankfurt