XI. Mimarlık “VE” Eğitim Kurultayı’nın ardından…

26-27 Kasım 2021 tarihlerinde Eskişehir Teknik Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi’nde MİDEKON’un katılımıyla “Mimarlık Eğitiminde ve Pratiğinde Değişim / Dayanışma” teması çerçevesinde gerçekleştirilen TMMOB Mimarlar Odası, Mimarlık ve Eğitim Kurultayı XI. toplantısında yapılan “son forum” bölümünde; “Şimdi bu bölümde sadece gençler konuşsun…” denildiği için o sırada aklımdan geçenleri söylememiştim.

Kısa notlar halinde burada yer vermeye çalışacağım.

İspanya Hükümeti, AB’ye tam üyeliği kabul edilmeden iki(2) yıl önce mimarlık alanında aldığı bir kararı tüm dünyaya meydan okurcasına açıklar.

Bu karar özetle; “İspanya sınırları içinde, kamunun kullanımına açık(otel, avm, sinema, tiyatro vb), kamu veya özel sektöre ait tüm yapılaşmaların projeleri Uluslararası Yarışmalarla elde edilecektir…” esasına dayanır…

İspanya’da tüm mimarlar bu karar üzerine harekete geçerler ve kendi bulundukları kurumları bu yeni karar ile doğan ortama uyum sağlar hale getirmeye çalışırlar…

Yarışmalar, uluslararası olduğu için jüriler de uluslararası koşullara uygun olarak oluşturulmuştur.

Mimarlık bütün bileşenleri ve alanlarıyla birlikte harekete geçmiştir.

Yarışmalarda İspanyol Mimarların başarıları peşpeşe gelir. Bu canlanma üniversiteleri de harekete geçirmiştir.

Yeni dinamik sistemin rüzgârı Mimarlık Eğitimi Alanını gözden geçirmeye ve yeniden düzenlemeye götürür.

Başarılar gözden kaçmaz, uluslararası alanın da dikkatini çeker… Ve ilk toplantılar sonrasında UIA-Uluslararası Mimarlar Birliği’nin Mimarlık Eğitim Konseyi ağırlıklı olarak İspanyol Mimarlar’dan oluşturulur. UIA 2005 İstanbul toplantısındaki UIA-Mimarlık Eğitim Konseyi’nin CRR-Cemal Reşit Rey Salonu’nda sunulan programda da İspanyol Mimarlar’ın etkisi görülür. Bir parantez açarak –yine- aktarmam gerekirse Japonya’nın Waseda Üniversitesi’nden Prof. Nobuaki Furuya’nın Mimarlık Eğitimi’nde Validasyon ve Akreditasyon Süreçleri’nin görseller eşliğindeki harika sunumu; aynı İspanyol Ekibi’nin ufkunun genişliğinin özgüven dolu uluslararası bir örneğidir. Ve bu yaşananlarla birlikte İspanya Örneği aynı zamanda Mimarlıkta Uluslararası Bir Devrim niteliğindedir.

Bu alanda ülkemizde olan bitene göz atmaya kalktığımızda; Mimarlık ve Eğitim Kurultayları sürecinin Türkiye Mimarlık Politikası gibi önemli bir belgenin ortaya çıkarılmasına yol açmış olmasına karşın; ülkemizin dört bir yanını virüs gibi saran ve “Kapitalizmin Totemi ReZildanslarla” (“Dikey” ya da “Yatay” olarak) dolduran uygulamalar konusunda çıt çıkarmayanların “ilk kez katıldığı” bu son Kurultay’da hala daha Mimarlar Odası’na yönelttikleri “Siyaset yapıyorlar!…” suçlamasını boşa çıkaracak düzeydedir…

1987 yılında Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nin Bakırköy’deki Trakya Büyükkent Bölge Temsilciliği’nde, Mesleki Denetime gelen projelerin büyük çoğunluğunun çizim kalitesinin çok düşük olduğu şikayetleri üzerine yaptığım bir araştırmada o döneme ait “Af Projeleri”nin yoğunluğu ve İnşaat Mühendisleri’nin de “beş(5) kata kadar Mimari Projelere imza attığı” dikkat çekiyordu… Serbest mimar olarak çalıştığım kendi büromun aynı bölgede olması nedeniyle bu sorunun çözümüne özel olarak ne yapabilirim diye düşünürken; (*)BAŞARILI OLANI, SÜREKLİ ÖDÜLLENDİRME UYGULAMASI adlı bir Seçki/Yarışması taslağı hazırlayarak Trakya Büyükkent Bölge Temsilciliği’ne sundum. Aradan dört yıl geçtikten sonra 1991 yılında temsilcilik tarafından uygulandı… Üç(3) ay içinde Mesleki Denetime gelenler arasında 42 Üye; projelerinin birer kopyasını teslim ederek bu seçkiye katıldılar. Bakırköy’de Karya Kültür Merkezi’nde tüm projeler bir hafta sergilendi. Katılımcı Üyeler kendi projeleri dışındaki projelerden on(10) adet projeyi kendileri sıraladılar ve yazılı olarak teslim ettiler… (Bu uygulamayla birlikte tarihte ilk kez “Ön Kolokyumlu Yarışma” gerçekleştirilmiş oldu.) Jüri olarak Besim Çeçener, Niyazi Duranay ve Ratip Kansu ile birlikte iki(2) Temsilcilik Yönetim Kurulu üyesinin de değerlendirmeleri sonucunda; Üyeler ve Jürinin değerlendirmeleri aynı çıktı… Çizim ve tasarım kalitesi açısından birinci olan proje fabrika; ikinci olan proje villa; üçüncü olan proje de toplu konut idi… Daha sonra isteyen tüm üyelerin katılabildiği yemekli bir toplantıda kazanan üyelere plaketleri ile birlikte birer çeyrek altın verilmişti…

Daha sonra 1995 yılında bu çalışmayı yeniden ama kesintisiz olarak sürdürüp “TMMOB Mimarlar Odası’nın Mimar Sinan Ödülleri adına 1988 yılında başlattığı (**)UMSÖ-Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri ile bağlantısı kurulabilir mi?” sorusuna yanıt aramak üzere bir komisyona havale edildi…

Gelen eleştiriler üzerine bu komisyondakiler tarafından çalışma da iptal edildi!…

Hem şiir, hem de felsefe sever misiniz?

O zaman size Melih Cevdet Anday’ın “Defne Ormanı” adlı şiirini önerebilirim…

(*)Mimarlık Dergisi, 1995 Yılı, 262 Sayı, Sayfa: 48-49

http://dergi.mo.org.tr/dergiler/4/441/6398.pdf

(**)UMSÖ – Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri

http://www.mo.org.tr/ulusalsergi/