UIA Hakkında

Uluslararası Mimarlar Birliği Hakkında

Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) milliyet, ırk, din veya mimari doktrinlerin farklarını dikkate almadan dünyanın her yanından mimarları birleştirmek ve ulusal meslek örgütlerinin federasyonunu oluşturmak amacı ile 28 Haziran 1948 tarihinde Lozan’da (İsviçre) kurulmuştur.

Başlangıcında UIA, 27 ülkenin delegelerinden oluşmaktaydı. Bugün yaklaşık 100 ülkede bir milyondan fazla, dünya mimarlarını temsil eden ve önde gelen profesyonel meslek örgütlerini içermektedir.

UIA, böylece başarılı bir sivil toplum örgütü ve mimarların rakipsiz bir profesyonel ağı haline gelerek belli başlı hükümetler-arası kurumlar ile bunların gelişmelerine paralel bir şekilde ilişkilerini devam ettirmektedir.

Misyon ve Amaçları
Uluslararası Mimarlar Birliği’nin misyonu mimarlar arasında dostluk üzerine kurulmuş bağlar ile anlayış ve karşılıklı saygıyı yaratmak, fikirleri ve tasarımları ile yüzleşmelerini sağlayarak tecrübelerini paylaşmak, bilgilerini genişletmek ve farklılıklarından dersler çıkararak insanoğlunun yaşam şartlarını ve çevresini iyileştirmek yolunda üstlendikleri rolü daha iyi gerçekleştirmelerine olanak vermektir.

Uluslararası Mimarlar Birliği’nin ana amaçları şunlardır:

Dünya mimarlarını demokratik bir platformda birleştirmek;

Mimarlar arasında serbest iletişimi sürdürmek;

Mimarları uluslararası ve hükümetler düzeyinde temsil etmek;

Mimarların yaratıcı, teknik ve kültürel becerileri ile topluma verdikleri hizmetlerin tanıtımına katkıda bulunmak;

Mimarların haklarını ve konumunu her ülkede savunmak,

Mesleki yöntemlerin sürekli gelişmesini, değişik toplumların özelliklerine saygılı davranılmasını sağlamak;

Mimari tasarımda yeni teknolojileri desteklemek ve yeni fikirler ile kavramları cesaretlendirmek;

Çok disiplinli iletişime katkıda bulunmak;

Yapılı çevrenin sürdürülebilir gelişmesine katkıda bulunmak;

Gelişmekte olan ülkelerin mimarlık meslek örgütlerine gerekli desteği vermek;

Mimarlık eğitiminin gelişmesine katkıda bulunmak ve dünya mimarları, mimarlık öğrencileri ve mimarlık eğitmenlerinin arasındaki iletişimi kolaylaştırmak.

Örgüt Yapısı
Kendisi için belirlediği misyonu gerçekleştirmek amacıyla UIA, hiyerarşik bir örgüt yapısı kurmuştur. Bu yapı bir yandan mesleki örgütler ve temsilcilikleri ile sürekli ilişkiler tesis ederken, diğer yandan demokratik ve eşitlik ilkesi içinde birbirleri ile olan ilişkilerini sağlamaktadır. Örgüt yapısının birimleri şunlardır:

UIA’nın Üye Ülke Kesimleri

UIA’nın Genel Kurulu

UIA’nın Yönetim Kurulu (Büro)

UIA’nın Danışma Kurulu (Konsül)

Üye Ülke Kesimleri:
UIA’nın Üye Ülke Kesimleri, o ülkedeki mimarları en geniş şekilde temsil eden meslek örgütüdür. Her Üye Ülke Kesimi, ulusal düzeyde bağımsızdır ve UIA’ye karşı sorumlu olan sekreteryası vasıtası ile hükümetler, diğer Üye Ülke Kesimleri ve birlikle olan ilişkilerini yürütür. Ana mali kaynak olan üyelik aidatlarının ödenmesi sonucu Üye Ülke Kesimleri, birliğin gücüne ve mali varlığına katkıda bulunmaktadırlar.

UIA Üyeleri Beş Kıtadaki Şu Ülkelerden Oluşmaktadır:

I. Bölge – Andorra, Avusturya, Belçika, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, İskandinav Ülkeleri, Portekiz, İspanya, İsviçre, Birleşik Krallık;

II. Bölge – Azerbaycan, Ermenistan, Baltık Ülkeleri, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cum., Gürcistan, Yunanistan, Macaristan, İsrail, Kazakistan, Lübnan, Makedonya, Filistin, Polonya, Romanya, Rusya, Slovak Cum., Slovenya, Suriye, Türkiye, Özbekistan, Yugoslavya;

III. Bölge – Bolivya, Brezilya, Kanada, Kolombiya, Kosta Rika, Dominik Cum., Ekvator, Jamaika, Meksika, Hollanda Antilleri, Nikaragua, Panama, Porte Riko, Trinidad ve Tobago, ABD, Uruguay, Venezuela;

IV. Bölge – Avustralya, Bangladeş, Çin Halk Cum., Kuzey Kore, Hong Kong, Hindistan, Japonya, Makao, Malezya, Mogolistan, Yeni Zelanda, Filipinler, Güney Kore, Singapur, Sri Lanka, Tayland, Vietnam;

V. Bölge – Kamerun, Fildişi Sahili, Mısır, Kenya, Mali, Moritanya, Fas, Namibya, Nijerya, Güney Afrika, Tanzanya, Tunus, Uganda.

(Not: Son üç yıllık dönemde üye ülke aidatlarını ödememiş olan Cezayir, Küba, Endonezya, Zambiya, Zimbabwe, Arjantin ve Libya’nın üyelikleri askıya alınmıştır).

UIA Genel Kurulu:

UIA Genel Kurulu, birliğin en üst düzey yasal organıdır. UIA Konseyi ile Birlik Üye Ülkeleri’nden gelen delegelerden oluşur. Üç yılda bir toplanan UIA Genel Kurulu aşağıda belirtilen konularda karar yetkisine sahiptir:

Ülke Kesimleri’nin üyeliğe ilk kabulünün, üyeliklerinin askıya alınmasının veya yeniden üyeliğe kabulünün onaylanması;

UIA Dünya Kongreleri’nin yapılacağı yerlere karar verilmesi;

UIA’nın üçer yıllık çalışma programlarının tarif edilmesi;

UIA’nın genel bütçesinin oylanması;

UIA Yönetim Kurulu’nun (Büro) ve Danışma Kurulu’nun (Konsey) üyelerinin seçilmesi.

UIA Yönetim Kurulu (Büro):
UIA Yönetim Kurulu (Büro); Başkan, bir dönem önceki Başkan, Genel Sekreter ile Bölgeler dahilindeki mesleki faaliyetlerden sorumlu beş Başkan Yardımcısı’ndan oluşur.

UIA Danışma Kurulu (Konsey):
UIA Danışma Kurulu (Konsey), Yönetim Kurulu (Büro) üyeleri ile beş UIA bölgesinden seçilen dörder temsilciden oluşur.

UIA Eş-Örgütleri, Bir Dünya Ağı
UIA, Dünya mimarları topluluğunu temsil etmekte ve onların faaliyetlerini aşağıda belirtilen kuruluşlar vasıtası ile desteklemektedir:

– Mimarların Yöresel örgütleri:
ACE – Avrupa Mimarlar Konseyi
ACCEE – Merkezi ve Doğu Avrupa Mimarlar Konseyi
FPAA – Pan Amerikan Mimar Odaları Federasyonu
ARCASIA – Asya Mimarları Bölgesel Konseyi
AUA – Afrika Mimarlar Birliği

– UIA’nin disiplinler arası ilişkiler geliştirdiği sivil toplum örgütleri

– UIA’nin alanındaki tek kuruluş olduğunu resmen tanıyarak karşılıklı ilişkiler kuran hükümetler-arası örgütler:

UNESCO – Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü

– Dünya mimarlarını temsil eden tek kuruluş olarak UIA’nin UNESCO ile resmi  ilişki kurma yetkisi vardır.
– UIA’ya UNESCO tarafından uluslararası mimarlık ve kent-planlaması konkur veya yarışmalarını düzenleme yükümlülüğü verilmiştir.
– UIA Dünya Kongreleri sırasında UNESCO’nun tek mimarlık ödülü en iyi öğrenci projesine verilmektedir.
– UNESCO ile birlikte UIA mimarlık alanında özel programlar geliştirmekte,örneğin UNESCO-UIA mimarlık eğitimi imtiyaz beratı ve mimarlık eğitiminde kalite ve uygunluğun geçerli kılınması için komite         kurulması gibi.

UNIDO – Birleşmiş Milletler Sanayi Kalkınma Örgütü

WHO – Dünya Sağlık Örgütü

WTO – Dünya Ticaret Örgütü

IOC – Uluslararası Olimpiyat Komitesi

UNCHS – Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Merkezi, ki bu örgüt insan yerleşimi ve toplu konut alanındaki tüm mesleki kuruluşlar ile hükümetler arası koordinasyonun sorumluluğunu yüklenmiştir. UNCHS bu amaçlar doğrultusunda UIA’yi yakından ilgilendiren önemli uluslararası konferanslar tertip etmiştir, bunlar özetle şunlardır: Habitat I – Vancouver (Kanada) 1978; Rio (Brezilya), 1992; Kopenhag (Danimarka) 1995; ve Habitat II – İstanbul (Türkiye) 1996.

UIA Çalışma Birimleri, Profesyonel Bir Ağ
UIA Çalışma Programları’nı, Komisyonları’nı ve Komiteleri’ni oluşturan uzmanlar ya UIA Üye Ülke Kesimleri tarafından, ya da UIA Danışma Kurulu (Konsey)ince yeteneklerine göre atanırlar. Çalışma Birimleri, Genel Kurul’a sunulmuş olan üçer yıllık programlar çerçevesinde mesleğin özel ilgi alanlarındaki gelişmeleri gerçekleştirirler.
Yaptıkları çalışmalar mimarın fonksiyonları ve bunların evrimi üzerinde yoğunlaşır (sosyal rol, profesyonel metotlar, eğitim gibi) veya mimarların müdahale ettikleri çeşitli alanlarla ilişkili özel temalarla ilgilidirler (örneğin, sürdürülebilir gelişme, kent planlaması, insan yerleşimleri, mimari miras, fırsatlar yaratma ve program geliştirme).
UIA Çalışma Birimleri üç yılda bir seçilen Direktörler tarafından yönetilir. UIA Genel Sekreteri, Birimlerin faaliyetlerini koordine etmekle sorumludur.

UIA Kongreleri, Üç Yılda Bir Dünya Forumu
Üç yılda bir yapılan UIA dünya kongreleri dünyanın her yanından binlerce mimar ile mimarlık öğrencisini bir araya getirir.
UIA Kongreleri mesleği ilgilendiren güncel bir konuya odaklanır, muayyen bir zaman kesimi içersinde dünya mimarlarının karşı karşıya kaldıkları sorunlara dikkat çeker ve bir yandan ortaya konan çözümlerin yaygınlaştırılmasını, diğer yandan dünyanın çeşitli bölgelerinden ve değişik kültürel zeminlerinden gelen profesyonellerin birbirleri ile ilişki kurmalarını ve fikir alış verişinde bulunmalarını kolaylaştırır.
UIA Genel Kurulu, Birlik kongrelerinin yapılacağı ülke ve kentlere, bunlara aday Üye Kesimlerin sunuşlarını değerlendirerek karar verir. Aday ülke ve kent altı yıl öncesinden seçilirler.

1948-2005: UIA Kongreleri ve Temaları:
1948 LOZAN (İsviçre) – Yeni Görevlerine Hazırlanan Mimar
1951 RABAT (Fas) – Mimar Yeni Görevlerini Nasıl Başarıyor?
1953 LİZBON (Portekiz) – Mimar Yol Ayrımında
1955 LAHEY (Hollanda) – Mimarlık ve Yapının Evrimi
1958 MOSKOVA (Rusya) – Kentlerin Yeniden Yapılanması
1961 LONDRA (İngiltere) – Yeni Teknikler, Yeni Malzemeler
1963 HAVANA (Küba) – Gelişmekte Olan Ülkelerde Mimarlık
1965 PARİS (Fransa) – Mimarın Eğitimi
1967 PRAG (Çek Cumhuriyeti) – Mimar ve İnsanın Ortamı
1969 BUENOS AIRES (Arjantin) – Sosyal bir Faktör olarak Mimar
1972 VARNA (Bulgaristan) – Mimarlık ve Serbest Vakit
1975 MADRİD (İspanya) – Yaratıcılık: Tasarım ve Teknoloji
1978 MEKSİKO CITY (Meksika) – Mimarlık ve Ulusal Gelişme
1981 VARŞOVA (Polonya) – Mimarlık, İnsan, Çevre
1985 KAHİRE (Mısır) – Mimarın Bugünkü ve Yarınki Misyonu
1987 BRIGHTON (İngiltere) – Barınak ve Kentler: Yarının Dünyasını İnşa Etmek
1990 MONTREAL (Kanada) – Kültürler ve Teknolojiler
1993 ŞİKAGO (ABD) – Yol Ayrımındaki Mimari: Sürdürülebilir bir Gelecek
1996 BARCELONA (İspanya) – Güncel ve Gelecekler: Kentlerin Mimarisi
1999 PEKİN (Çin Halk Cum.) – 21. Yüzyılın Mimarisi
2002 BERLİN (Almanya) – Kaynak Olarak Mimarlık
2005 İSTANBUL (Türkiye) – Yaşam, Kültür ve Kalite: 21. Yüzyılda Geçmişimizle
Yaşamak (veya Grand Bazaar of ArchitectureS)
2008 TORINO (İtalya) – İletken Mimarlık

Gelecek Kongre Programı:
2011 TOKYO (Japonya) – Tasarım 2050
2014 DURBAN (Güney Afrika) – ÇokluKENT: Gelecekte Dünya

İletişim:
http://www.uia-architectes.org

Hem Fransızca, hem de İngilizce olarak düzenlenmiş olan UIA web-sitesi 1996 yılında hizmete girmiştir. Mimari ile ilgilenen herkes için ideal bir iletişim ve karşılıklı alışveriş ortamı olan sitenin amacı, yüksek performanslı, hızlı ve etkin bir araç olarak mesafeleri kısaltıp sınırları yok eden ortak bir platformda diyalog gerçekleştirmektir.
Web-sitesi dünyadaki tüm mimarlara aittir. Onların ve UIA Üye Ülke Kesimleri ile çalışma birimleri ve eş-örgütlerinin hayatiyetini yansıtır; bunlardan herhangi biri, herhangi bir zamanda, sitenin evrimine ve zenginleştirilmesine katkıda bulunabilir.
Çok sayıda mevcut hiperlink’i sayesinde siteyi kullanan herhangi bir kimse dünyadaki mimarlık profesyonellerini temsil eden tek uluslararası kuruluş olan UIA vasıtası ile kendi interaktif yolunu çizebilmektedir.

UIA Haber Bülteni
UIA Haber Bülteni İngilizce ve Fransızca olarak iki ayda bir yayınlanır. Kısa raporlar yoluyla UIA’nin ve Üye Ülke Kesimleri ile Çalışma Birimleri’nin faaliyetlerini özetler. Aynı zamanda UIA tarafından onaylanmış olan uluslararası yarışmalar hakkında bilgi verir ve dünya genelindeki önemli mimari olayları duyurur.

Katıl ve Bilgilen
UIA’nin Paris’teki Genel Sekreterliği, dünya mimarlarının UIA Üye Ülke Kesimleri, diğer meslekler, kurumlar veya mimarlık okulları ile ilişkilerinde yardımcı olur.

UIA Genel Sekreterliği:
51, rue Raynouard
75016 Paris
Fransa
Tel: (33.1) 45 24 36 88
Fax: (33.1) 45 24 02 78
E-mail: uia@uia-architectes.org
www.uia-architectes.org

Uluslararası Yarışmalar:
Neden Bir Uluslararası Yarışma?
Yarışmalar aşağıda belirtilen amaçlara ulaşmayı sağlar:

Bir dönemi tanımlar;

Bir uygarlığı sembolize eder;

Yeni gereksinimleri karşılar;

Unutulmuş temaları ön plana çıkarır;

Eğitim metotlarını canlandırır;

Mesleği ve mimarın rolünü ilerletir.

Ayrıca, kamu ve özel kuruluşlar ve firmalar özel programlara veya özelliği olan bir yapı malzemesinin ve teknolojisinin kullanımına ilişkin örnek yapıların veya projelerin müelliflerine verilmek üzere ödüller oluşturabilirler. Mimari ödüller, kurucularının mimari tasarım alanında ve uluslararası düzeyde kaliteye duydukları ilgiyi yansıtır.

UNESCO-UIA Tüzüğü
UIA ve UNESCO tarafından ortaklaşa hazırlanmış ve 1956’da UNESCO Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş bulunan bu doküman uluslararası yarışmaların ilan edilmesi ve düzenlenmesi konusundaki şartları tanımlamaktadır; ayrıca, yarışmacılar ile yarışma sahiplerinin karşılıklı haklarını ve sorumluluklarını tarif etmektedir; özetle, yarışmanın şartları, jürinin kompozisyonu, yarışmanın zamanlaması, ödüllerin miktarı, yarışmacıların adlarının saklanmasına saygılı olunması, sonuçların ilan edilmesi ve yayınlanması, projelerin sergilenmesi ile yarışmanın etkilerinin araştırılmasını kapsar.
Uluslararası yarışmaların bu tüzüğe uygun olması ve bu türlü yarışmalara genel destek verilmesi hususunda UIA’ye UNESCO tarafından tam yetki verilmiştir. Tüzük ve uygulama esasları UIA tarafından çıkartılmış olan İngilizce-Fransızca çift dilli bir rehberde açıklanmış olup UIA Genel Sekreterliği’nden istek üzerine temin edilebilmektedir.

UIA Altın Madalyası
Bu madalyanın tesis edilmesinde UIA’nin amacı ödüle sanat, edebiyat, fen ve sosyal bilimler alanlarında verilen Nobel Ödülü ile aynı seviyede prestij katmaktı. Her türlü ulusal veya özel çıkarlardan bağımsız olan bu emsalsiz paye, bir mimarın meslektaşlarından alabileceği en yüksek ödüldür. Madalya her üç yılda bir hayatta olan bir mimara çalışmalarının değerlendirilmesi sonucu onun insanlığa, topluma ve mimarlık sanatına yapmış olduğu katkının karşılığında verilmektedir.
Bugüne kadar Altın Madalya almış olanlar şunlardır:

Hasan Fethi (Mısır), 1984

Reima Pietila (Finlandiya) 1987

Charles Correa (Hindistan), 1990

Fumihiko Maki (Japonya), 1993

Rafael Moneo (İspanya), 1996

Ricardo Legorreta Vichis (Meksika), 1999
ve bu yıl,

Renzo Piano (İtalya), 2002

UIA Ödülleri
UIA ödülleri her üç yılda bir dağıtılmaktadır. Dört ayrı ödülün her birinin özel bir teması vardır ve geçmiş dönem Başkanlarının anılarına ithaf edilmişlerdir.

* Kent Planlaması ve Bölge Gelişmesi, Sir Patrick Abercrombie Ödülü
Ödül 1999’da Alman mimarı Karl Genser’e, eski bir endüstri bölgesi olan “Emscher Park”ın ekolojik ve sosyal ıslahı projesini geliştirmesinden dolayı verilmişti. Ayrıca, Shenzhen Kenti (Çin Halk Cum.) Bölge Yönetimi’ne kentin master planını hazırlamasından dolayı şeref payesi uygun görülmüştü.

* Mimariye Teknolojinin Uygulanması, Auguste Perret Ödülü
1999’da ödül Kenneth Yeang’a yüksek binalarda bio-iklim ilkelerinin tatbik edilmesinden dolayı verilmişti.

* Mimari Eleştiri ve/veya Eğitim, Jean Tschumi Ödülü
1999’da ödülü Finli mimar Juhani Pallasmaa, eğitimci, eleştirmen ve uygulayıcı olarak yaptığı çalışmalardan dolayı almıştı. Ayrıca Avustralyalı mimar ve eleştirmen Jennifer Taylo da şeref payesine uygun görülmüştü.

* İnsan Yerleşimlerinin Kalitesinin Islahı, Sir Robert Matthew Ödülü
1999’da bu ödülü Avusturyalı mimar Martin Trebersburg konut tasarımına ekolojik ve sosyal stratejilerin uygulaması sonucu verilmişti. Hong Kong Konut İdaresi de şeref payesi almıştı.