Tarihi Yarımada’da Yapılaşmaya İmkân Sağlayan (İhya) Plan Notuna Mahkemeden Yürütmeyi Durdurma Kararı!

 

Tarihi Yarımada (Fatih İlçesi) Koruma Amaçlı İmar Planı Notlarına ilave edilen ve planda gösterilmeyen bir fonksiyonda, plan değişikliği de yapılmadan, yapılaşmaya olanak tanıyan (ihya) plan notuyla ilgili mahkeme, yürütmeyi durdurma kararı verdi!

İstanbul IV. Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun Tarihi Yarımada (Fatih İlçesi) Koruma Amaçlı İmar Planı Notlarının ;  “İlgili Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca tesciline ve/veya ihyasına karar verilen medrese, hamam, sebil, çeşme, mescit, cami gibi kültür varlığı taşınmazların ihya ve restorasyon uygulamasının hızlı ve etkin şekilde yürütülerek kamuya kazandırılması amacıyla fonksiyon değişikliği ve/veya tescil kararının plana işlenmesine ilişkin plan değişikliği sürecinin beklenmeksizin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın ve Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün ilgili birimince hazırlanan ve sınırları belirlenerek onaylanan restitüsyon, restorasyon ve rekonstrüksiyon projeleri doğrultusunda ihya ve restorasyon uygulamaları yapılabileceğine”  şeklinde değiştirilmesine dair 30.11.2019 tarih 7146 sayılı kararının iptali talebiyle açılan davada yürütmenin durdurulmasına karar verildi.

Kararda;

“Koruma amaçlı imar planı ile bu planı açıklayan plan notlarının bir bütün olduğu dikkate alındığında dava konusu kurul kararına konu plan değişikliği teklifinde fonksiyon değişikliği ve/veya tescil kararının ihya ve restorasyon uygulamaları yapılmasının koruma amaçlı imar planlarının etkinliğinin azaltılmasına neden olacağı, dava konusu kurul kararında bahsi geçen “Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca tesciline ve/veya ihyasına karar verilen medrese, hamam, sebil, çeşme, mescit, cami gibi” ifadesinin uygulama aşamasında hangi yapıların bu kapsamda olacağına dair belirsizlik içerdiği, Koruma Bölge Kurulu tarafından tesciline ve/veya tescil kararının plana işlenmesine ilişkin plan değişikliği sürecinin beklenmeksizin Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından halihazır harita üzerinde konum ve sınırları belirlenerek onaylanan restitüsyon, restorasyon ve rekonstrüksiyon projeleri doğrultusunda ihya ve restorasyon uygulamaları yapılabilmesi durumunda meri koruma amaçlı imar planından bağımsız uygulamalara izin verilerek sadece tescil edilen yapının restorasyonu/rekonstrüksiyonu yaptırılarak koruma amaçlı imar planı ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik altyapı ve sosyal donatı dengesini bozabilecek nitelikte uygulamalara neden olabileceği, restorasyon uygulamasından önce koruma amaçlı imar planında koruma esaslarının ve kullanma şartlarının, parsel tasarımlarının belirlenmesinin yasal zorunluluk olduğu”  vurgulanarak plan notu değişikliğinin hukuka aykırı olduğuna karar verilmiştir.

İhya (yeniden yapım) uygulamasının koruma alanlarında yeni yapı inşa etmenin yasal aracı haline dönüştürülmemesi gerektiği, kentsel gelişimini tamamlamış bölgelerde gereksiz yeniden yapımların  “koruma” adı altında yapılmasının tarihi dokuya zarar vereceği, imar planları ile oluşmuş tüm hakların geriye doğru işletilmesinin gündeme gelebileceği, bu durumun imar ve koruma mevzuatını işlevsiz kılacağı gözetildiğinde; yukarıdaki gerekçeyle verilen yürütmenin durdurulması kararının koruma hukuku yönünden önemli bir kazanım olduğu kuşkusuzdur.

Kamuoyuna saygıyla duyuruyoruz.

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu