MMO Sanayinin Sorunları Bülteni

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO)  tarafından hazırlanan “Sanayinin Sorunları ve Analizleri (XXXIII) MMO: “Döviz Tırmanıyor, Sanayi İnişte” konulu araştırma raporunun basın özeti ve tam metni ekte ayrı dosyalar halinde bilgilerinize sunulmaktadır.

Döviz Tırmanıyor, Sanayi İnişte

• MMO, döviz fiyatlarındaki artışın tüm ekonomik göstergeleri olumsuz etkileyerek genelde ekonominin, özelde ise sanayinin büyüme eğilimlerini zayıflattığını açıkladı.
• Dövizde tırmanmanın, maliyet enflasyonunu hızlandırdığı, özellikle dünya enerji fiyatlarındaki artışların ekonomide daralma yaratacağı belirtildi.
• Hazırlanan aylık raporda, AKP iktidarının enflasyonu kontrolden kaçırdığı, cari açığın yanı sıra artan bütçe açığının çifte açık tehlikesi yaratarak krize davetiye çıkardığı belirtildi.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), her ay iktisatçı-yazar Mustafa Sönmez’in katkısıyla hazırladığı sanayinin sorunları bülteninin 33’üncüsünü “Dövizde tırmanma ve sanayide yavaşlama” konusuna ayırdı.

TÜİK, Kalkınma Bakanlığı, IMF, Hazine ve çeşitli bakanlık verileri kullanılarak yapılan analizde yılın son çeyreğinin değerlendirilmesi ve sanayiyi bekleyen tehlikelere dikkat çekildi. Analizinde öne çıkan bulgular şu başlıklarla ifade edildi:  

• Faizi çekici bulup gitmeyen sıcak paraya rağmen, dolar kuru tırmanışını sürdürüyor. TL’deki 50 günlük değer kaybı, diğer emsal ülkelerin yerel paralarının kaybının 5 ile 7 puan üstünde. Politik risk birikimi ile ilgili, bu kaybın en önemli faktörü.

• Ekim enflasyonu ile birlikte yıllık tüketici enflasyonu yüzde 12’ye yaklaştı ve dövizde fiyat artışını kamçıladı. Sıcak para girişi azalmadığı halde içerideki dolarlaşma isteği dolar fiyatını yukarıda tutuyor.
• Merkez Bankası’nın bazı müdahale araçları işe yaramıyor. 27 Kasım ABD Zarrab dosyasının iç ekonomik ve siyasi yapıyı sarsacağı beklentisi, dolara yönelişi besliyor.
• Döviz, yukarı doğru tırmanırken özellikle yılın son çeyreğinde büyümede önemli yavaşlama eğilimleri görülüyor. Yavaşlama sanayide daha çok hissediliyor. İstanbul Sanayi Odası’nın öncü verisi sayılan İSO PMI, yani Sanayi Satınalma Endeksi, Ekim’de 53,5’ten 52,8’e geriledi. Mart’tan bu yana 50 değerinin üzerinde seyrederek sanayide büyümeye işaret eden endeks, eylül ve ekim aylarında düşüş gösterdi. Ekim ayında ihracatın yüzde 15,6 artmasına rağmen, sanayi faaliyetlerdeki zayıflama,  iç talebin yavaşladığının güçlü bir işareti sayılıyor. Tüketici Güven Endeksi verileri de bu eğilimi desteklemektedir.
• Hazine’nin bütçe hukukunu hiçe sayarak hedeflediği borçlanmalar, bütçeyi, faiz bütçesi yapmaya götürüyor.

• Petrol ve öteki emtia fiyatlarının dünya piyasasındaki artışın, dolar fiyatındaki artışla birleşmesi, Türkiye’ de, özellikle sanayi üretimini geri çekecek ve büyümeye olumsuz etki yapacak bir etken olarak görülüyor.
• AKP iktidarı, enflasyonu kontrolden kaçırmaktadır, cari açığın yanı sıra artan bütçe açığı, “çifte açık” tehlikesi yaratarak krize davetiye çıkarmaktadır.
• TL’nin dolar karşısında değer kaybı, diğer çevre ülke paralarından ortalama 4 ile 7 puan fazladır. Bu ayrışma, temelde hukuksuz, otoriter rejim icraatlarından kaynaklanmaktadır.
• OHAL iklimi, enflasyona, halkın iş-aş meselelerine yansımaktadır. Dövizdeki aşırı değerlenmeyi önleme, hukuka dönüşle ancak mümkündür.
• Yükselen enflasyonun un ufak ettiği ücret, maaş ve emekli gelirleri hızla artırılmalıdır. Yeni asgari ücret tespitinde enflasyon mutlaka hesaba katılmalı, ayrıca yüzde 5 büyüdüğü iddia edilen ekonomiden refah payı da ücret-maaşlara yansıtılmalıdır.

SANAYİNİN SORUNLARI BÜLTENİ-33