İstanbul İKK: Deprem Toplanma Alanları ve Acıbadem Mahallesi Örneği

DEPREM TOPLANMA ALANLARI VE ÜSKÜDAR ACIBADEM MAHALLESİ ÖRNEĞİ

Deprem toplanma alanları; olası bir afet anında ve sonrasında afetin olumsuz etkilerinden korunabilmek için barınma, beslenme ve sağlık gibi temel ihtiyaçların karşılanacağı alanlardır. 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinin ardından  İstanbul’da “Afet Acil Eylemi Planı” çerçevesinde 470 toplanma alanı belirlenmiş; ancak bugün İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deprem ve Doğal Afet Komisyonu raporuna göre bu alanlardan sadece 77 tanesi varlığını sürdürebilmiştir. Bu tespite İstanbul ilçe belediyeleri ve çeşitli yetkililerden itirazlar gelmekte, olası bir afet durumunda İstanbul’da oluşturulacak çadır ve konteyner kentler ile diğer geçici barınma alanlarına ilişkin farklı sayılar ifade edilmektedir.

Deprem toplanma alanları daha özel olarak; üzerinde geçici kentlerin kurulabileceği, elektrik, su, ısınma, duş, tuvalet gibi temel ihtiyaçlarında karşılanabileceği altyapıya sahip büyük ve geniş alanlar olarak tarif edilmektedir. Dolayısıyla ilçe belediyelerinin deprem toplanma alanı olarak gösterdiği okul bahçelerinin, parkların, boş arazilerin toplanma alanı olarak belirlenmesinin herhangi bir önemi ve gerçekliği bulunmamaktadır[1].

Üsküdar Acıbadem Mahalle Muhtarı Sayın Semra AYDIN’ın talebi üzerine, mahalle muhtarlığı ile koordineli yapılan çalışmada, Üsküdar Belediyesi tarafından, 1.Derece Deprem Bölgesi’nde bulunan Acıbadem Mahallesi’nde 4 adet toplanma alanı belirlendiği tespit edilmiştir. Bunlar Erdem Parkı (1798 m²) , Vali Evler Parkı (1299 m²) , Menekşe Parkı (1120 m²) ve Gülistan Parkı (709 m²)’dır[2].

Acıbadem Mahallesi’nin 2016 yılı itibariyle toplam nüfusu 25.027 kişi olup, yukardaki verilere göre deprem toplanma alanı olarak kişi başına düşen miktar 0,19 m² ‘dir. Kızılay’ın verilerine göre afet acil barınma çadırının büyüklüğü ortalama 16,5 m²[3] olup yukarıdaki veriler temel alındığında 25.027 kişinin yaşadığı mahalleye en fazla 298 çadır kurulabilmektedir.

Söz konusu sayısal verilere yetkililer tarafından mahalle nüfusunun tamamının geçici barınma hizmetlerine ihtiyaç duymayabileceği gerekçesiyle karşı çıkılabilir; ancak afet acil eylem planları, mevcut tüm tehlikelere karşı risk analizlerinin yapılıp, en kötü senaryoya göre mahalle nüfusunun tamamını kapsayacak şekilde planlanır/planlanmalıdır.

Yine muhtarlık ile birlikte yapılan incelemeler sonrası, toplanma alanı olarak belirtilen parkların tamamının binalar arasında kaldığı, depremde yaşanması muhtemel kaotik ortamda ulaşım problemlerinin oluşabileceği ve deprem sonrası olası yıkımlar sonucu kullanılamaz duruma gelebileceği görülmüştür.