EKA – Mesleki Bilimsel Çalışma Kurulu

EKA MBÇK 2008-2010 Programı

3.2.3. Eğitim ve Kültür Araştırmalar Mesleki Bilimsel Çalıma Kurulu (EKA-MBÇK)

Kurul Yapılanmasında Yeni Dönem ve Sonrası
2002’den bu yana sürdürdüğümüz yapılanma ve “kurumsallaşma” sürecimizin artık kendini daha iyi ifade edebilecek bir düzeye geldiğini; bir anlamda “kurumsal altyapı” çalışmalarının tamamlandığını söyleyebiliriz.

EKA MB Çalışma Kurulu olarak, geçen dönem Oda yapısı içinde yer almasını hedeflediğimiz yeni MB Çalışma Kurul örneklerinin oluşturulmasının ardından, önümüzdeki dönem programının temel çalışması olarak Çalışma Grupları’nın kendi Program Taslakları ile sürece katkı vermelerinin önü açılmıştır.

EKA MB Çalışma Kurulu, geçiş aşamasında kendini tanımlayan / tanımlayacak değişik çalışma gruplarının koordinasyonu olarak çalışacak ve bu süreçte hazırlıkları tamamlanan çalışma grupları giderek kendi MB Çalışma Kurulları oluşturacaklardır. Bu açıdan önümüzdeki dönem uygulama dönemidir.

Genel program yaklaşımımız geçen dönemin de devamı niteliğindedir.
1. Küreselleşme sürecinin mimarlık kültürü ve pratiğine etkisini irdeleyerek gelecek yaklaşımlarını oluşturmaya,
2. Bu süreçte ülkemizdeki mimarlık ve kültür birikimini derlemeye ve kuramsal değerlendirmeye yardımcı olmak olarak özetlenebilir.

Bu genel yaklaşım bağlamında; 2008-2010 döneminde uluslararası ilişkilerin daha da yoğun bir hale geleceğini, hem dünya, hem de ülke bağlamında mesleğimizin de yeni bir sürece gireceğini görmemiz gerekir.

Artık söz konusu olan meslek hukukumuzun, yani meslek pratiğimizin doğrudan “uluslararası hukuk”la bağlantılı hale gelmiş olmasıdır. AB açısından tarama sürecinde olmamız; mesleğimizi de ilgilendiren birçok yasal düzenlemeyi zorunlu kılmaktadır. Yabancıların çalışma izinleri ile ilgili prosedüre ilişkin birçok sorun geçtiğimiz dönemde üstelik TMMOB kapsamında da açıkça yaşanmıştır.

Bu süreçler, mimarlık eğitimini, mimarlık mesleğini ve uygulamalarını, tüm ülkelerde değişime ve dönüşüme zorlamaya devam etmektedir.

Bu zorlama bir yandan mimarlık alanında, toplumsal ve mesleki çıkarların korunmasında özel bir duyarlılığı ve çabayı gerektirirken, diğer yandan mimarların mesleki, bilimsel yeteneklerinin ve edimlerinin, topluma sunulacak hizmet kalitesinin sürekli olarak geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır.

Geçtiğimiz yıl uygulamalarıyla birlikte faaliyete geçen, Sürekli Mesleki Gelişim Merkezi Yönetmeliği kapsamında doğan ihtiyaçların karşılanması amacıyla Mesleki Bilimsel Çalışma Kurulları (MBÇK) Yönetmeliği olanakları ile önümüzdeki süreçte de bu somut araştırmaların yapılmasına devam edilecektir.

a. Etkinlik Dizileri:
1. Uluslararası Politikalar ve Kavramlar,
2. Dünya Ülkelerinde Mimarlık Pratiği,
3. Mimarlık ve Eğitim Araştırmaları,
4. Mimarlık ve Kültür Araştırmaları,
5. Anadolu Uygarlıklarından 3.Binyıla Mesajlar,
6. Küreselleşme, Mimarlık Pratiğinin Geleceği ve Mimarın Değişen Rolü,
7. Mimarlar Odası, Bilimsel Örgütlenme ve Kurumsallaşma Yuvarlak Masa Toplantıları…

b. EKA-MBÇK’nin Desteklediği ve Katılmaya Devam Edeceği Çalışmalar:
1. Mimarlık ve Eğitim Kurultayı ve SMGM Çalışmalarına Katılım,
2. MİV Enstitü’nün Düzenlediği Çalışmalara Katılım,
3. İstanbul BK Şube Çalışmalarına, Dünya Mimarlık Günü/Mimarlık ve Kent Şenliği Etkinliklerine Katılım,
4. İstanbul BK Şube/Diğer Bilimsel Kuruluşlar Ortak Çalışmalarına Katılım,
5. Merkez ve Diğer Şube MBÇK Tanıtım Çalışmalarına Katılım,
6. TUBA-TUKSEK, DOCOMOMO, UNESCO, ICOMOS, TAY gibi ulusal ve ulusararası bilimsel çalışma gruplarına destek…

c. EKA-MBÇK Tarafından Önerilen Çalışma Grupları’nın Programlı Uygulama Süreci:
1. Mimarlık Mesleği ve Yapı Sektörü Araştırmaları MB Çalışma Grubu,
2. Mimarlık ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri MB Çalışma Grubu,
3. Kültür Mirasını Koruma Pratiğini Araştırma MB Çalışma Grubu,
4. Kentsel Yeniden Kullanım ve Katılım MB Çalışma Grubu,
5. Mimarlıkta Eleştiri – Özeleştiri ve Etik MB Çalışma Grubu,
6. Ekolojik Yapı Tasarımı MB Çalışma Grubu…

d. EKA-MB Çalışma Kurulu Sürekli Mesleki Gelişim Eğitim Önerileri:
A. Mimarlık Mesleği ve Tasarım:
1. Mimarlık Meslek Tarihi,
2. Yapı Sektörü ve Yapı Finansmanı,
3. Mimarlıkta Eleştiri Örnekleri,
4. Mimarlıkta Etik,
5. Değişen Teknolojiler Bağlamında Yapı Tasarımı…

B. Kültür Mirasını Koruma ve Restorasyon:
1. Türkiye Mimarlık Mirasına Bir Üst Bakış,
2. Kentsel Yenileme,
3. Restorasyon Kuramı ve Örnekler,
4. Mimari Envanter,
5. Restorasyon Uygulamalarının Yerinde İncelenmesi (Teknik Gezi),
6. Örnekleriyle Anadolu Uygarlıkları (Teknik Gezi),
7. Mimari Miras Açısından Örnekleriyle 20 yy Mimarlığı,
8. Yeniden İşlevlendirme,
9. Yapı Ölçüm Teknikleri,
10. Kültür Varlıklarının Projelendirmesi,
11. Mimarlık, Kent ve Sanat Tarihi,
12. Mimarlık ve Arkeoloji…

C. Mimarlık ve Ekoloji:
1. Küresel İklim Değişikliği,
2. Enerji Sakınımı,
3. Ekolojik Yapı…

e. EKA MBÇK Çalışmaların Yayına Dönüştürülmesi:
Şimdiye kadar yapılmış olan çalışmalarda olduğu gibi yeni program döneminde de yapılan çalışmaların belgelenmesine ve yayınlamasına devam edilecektir.

EKA-MBÇK 2008-2010 Dönemi Çalışma Etapları
EKA MB Çalışma Kurulu’nun, üyelerin ve oda gündemindeki konularla ilgililenenlerin birikimine dayanan gönüllü katkılarının; MB Çalışma Kurullarının araştırma ağırlıklı niteliğini ortaya koyacak yeterlilik-uzmanlık-profesyonelliklerle beslenerek yürütülmesini temel ilke olarak belirleyen Dönem EKA MB Çalışma Kurulu Yürütme Kurulu, Bu anlamda hem kendi yapılanmasının geliştirilmesini, hem de Oda iletişim sisteminin sağlıklaştırılmasına yönelik önerileri Şube gündemine taşımayı kendi programının tamamlayıcı çalışmaları olarak görmekte;

İlk bölümde belirtilen çalışma gruplarının oluşumunu hızlandırıcı çalışmaları sürdürmeyi ve aşağıdaki çalışmaları yapmayı hedeflemektedir.

Dönem çalışmalarının 3’er aylık programlarla geliştirilmesi düşünülmektedir. Yönetmeliğin genel üye toplantı sitemine yönelik ifadesinden yola çıkarak sitemleştirilmeye çalışılan bu yaklaşım bağlamında aşağıdaki etaplandırma önerilmektedir:

a. 2008/1 (Mart-Haziran) Dönemi Yürütme Kurulu Oluşumu ve Program Geliştirme:
TMMOB Mimarlar Odası MB çalışma Kurulları Yönetmeliği kapsamında “Şube Genel Kurulu’ndan sonraki ilk bir ay içinde” yapılacak çalışma dönemi ilk EKA-MB Çalışma Kurulu toplantısı, 27 Mart 2008 tarihinde yapılmış; bu toplantıda geçmiş EKA-MB çalışma Kurulu çalışmaları ve İstanbul Büyükkent Şube Genel Kurulu süreci bağlamında Şube ve EKA-MB Çalışma Kurulu dönem programı ve yürütme kurulu oluşumu konuları değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme süreci 25 Nisan, 16 Mayıs ve 4 Haziran 2008 tarihlerinde yapılan 2-3 ve 4. toplantılarda devam etmiş;

• İlk toplantıda, EKA- MB Çalışma Kurulu çalışmalarının Şube Öğrenci Üye Komisyonu, Şube Genç Mimarlar çalışması ile birlikte ele alınması düşüncesi kabul edilmiş, bu anlamda tüm katılımcıların ilke olarak Yürütme Kurulunda yer alması ve birkaç toplantı içinde bu yapının netleşmesi hedeflenmiştir.

• 3. toplantıda EKA-Genç olarak belirlenen Yürütme Kurulu ve EKA MB Çalışma Kurulu Yürütme Kurulu önerileri Şube YK’una önerilmiş ve daha sonra yapılan Şube YK’unca bu öneriler kabul edilmiş,

• 4. toplantıda, mevcut program açılımı Şube Danışma Kurulu (21 Haziran) ve MB Çalışma Kurulu Toplantısı’nda (26 Haziran) değerlendirilmek üzere geliştirilmiştir.

b. 2008/2 (Haziran-Eylül) Dönemi ve 2008/3 Hazırlık Çalışmaları:
Yapılacak iki değerlendirme toplantısında 2008/3 için gündeme alınacak konular aşağıdadır:

1. “EKA-Genç Yaz Çalışmaları ve Programı”; açılımı ilgili bölümde yapılmaktadır.

2. “Uluslar arası Birlikler, Avrupa Birliği ve Mesleki Yeterlilikler”; Bilgilendirme toplantıları, konferanslar ve değerlendirme toplantıları, yayınlar…

3. “Küresel İklim Değişikliği ve Çevre Sorunları”; Bilgilendirme toplantıları, konferanslar ve değerlendirme toplantıları, yayınlar…

4. “Kentsel Dönüşüm Uygulamaları” Değerlendirme toplantıları…

5. “Oda Yayınları Raporu”;
• 1968-1980 Oda Yayınları İncelemesi,
• Oda-Şube Bülteninde EKA,
• E-Bülten ve/ya EKA Bülteni…

6. “Sürekli Mesleki Gelişim”:
• “SMG Yönergesi” konusunda sorunlar, öneriler…
• EKA SMG Eğitimleri…

c. 2008/3 (Eylül-Aralık) Dönemi ve 2009 Yılı Hazırlık Çalışmaları:
Eylül ayında yapılacak değerlendirme toplantısında 2009 yılında gündeme eklenecek konular aşağıdadır:

1. “Fikri Haklar ve Mimarlık”; Bilgilendirme toplantıları, konferanslar ve değerlendirme toplantıları, yayınlar…

2. “Mimarlık ve Eğitim Kurultayı-5” değerlendirme toplantıları…

3. “Yoksulluk ve Mimarlık”; Bilgilendirme toplantıları, konferanslar ve “Yeni MB Çalışma Kurulları” oluşumu…

Değişme ve gelişme hızını giderek artıran dünyada ihtiyaç ve sorunların değişim hızı da aynı oranda artarak devam etmektedir. Her ülke, bu değişimlerden farklı çıkarımlarda bulunurken Türkiye’nin de bu gelişmelerden etkilenmediği söylenemez.

Genç Mimarlar Komisyonu
Coşar Demir, Doğan Sancak, Hakan Selim Başcı, İlker Ertuğrul, Metin Özkahraman, Şakir Yelken, Yılmaz Yıldırım, Zafer Fidan

Artık her değişim de eskiden olduğu gibi belli bir zümreyi etkilemekle kalmıyor, her çevreyi içine alarak küreselleşmenin gücünü gösteriyor.

Bu koşullarda, özellikle ekonomik koşullarda yaşanan değişiklikler neredeyse bütün sektörleri etkilemeye devam ediyor. Kimi sektörlerin tarihte anı olarak kalmasına neden oluyor, kimi yeni sektörleri doğuruyor, kimi sektörleri de hayatta kalma mücadelesine doğru itiyor.

Mimarlık ortamının da bu değişen dünyadan payını aldığı bir gerçektir. Özellikle yeni nesil mimarların daha öğrencilik yıllarında etkilendiği, sorunlarla baş başa kaldığı, mesleki mücadele ile birlikte verilen yaşam mücadelesinin de mesleki yeterlilik üzerinde rol oynadığı, değişen eğitim politikaları nedeniyle mimarlık eğitiminin giderek sıradanlaştığı, mesleki eğitim sonrası istihdam sorununun giderek daha ciddi boyutlara ulaştığı, ve daha sayfalar dolusu sıralanabilecek yüzlerce “güncel” problemin birer “gerçek” olarak gelecek kuşakların önünde durduğu bu dönemde sorumluluk alarak mesleği sahiplenmek ve değerlerini korumak giderek daha güçleşiyor.

Bu durum, en sıcak örnek olarak Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi 40. Dönem seçimlerinde ilk sandıklar ile son sandıklar arasındaki sonuçlarda kendisini göstermiştir.

Mimarlık mesleğindeki sorunların ilk örgütlenme yıllarındaki gibi olmadığı, sıkıntıların bambaşka boyutlara ulaştığı ciddi bir gerçektir. Bu durum, doğal bir sonuç olarak “Genç Mimarlar Çalışma Komisyonu”nun doğmasına neden olmuştur.

Son seçim sonuçlarında oluşan oda yönetimindeki Yönetim kurulu yedek üyeleri, denetleme kurulu üyeleri ve delegeler arasında yer alan yeni mezun mimarlardan oluşan bu çalışma komisyonu, Mimarlık mesleğinin geleceğini bugünden başlayarak sahiplenmek üzere yola çıkmıştır.

Bu dönemden itibaren, yeni nesil mimarların sorunlarını, “gerçek özneler” olarak daha çok gündemde tutabilmek, sorunları ele almak, çözüm önerileri hazırlamak amacı ile oluşturulan bu gurubun devamlılığın sağlanması, aynı şekilde sonraki dönemlerde de güncel sorunların sürekli gündemde kalmasını sağlayacaktır. Aksi takdirde hızla değişen dünyada değişime ayak uydurmak mümkün olmayacaktır.

Genç Mimarlar Komisyonu, ilk olarak bir tam günlük Yeldeğirmeni kent gezisini gerçekleştirmiş, daha sonra önümüzdeki dönemlerde yapacağı çalışmaların program hazırlıklarını gerçekleştirmiştir. Ancak bu programların temel hedefi, genç mimarların sorunlarını ele alacak ve dile getirecek, belki de ulusal platforma yayılacak projelerden oluşturacağı için bir alt yapı hazırlık dönemi yaşanmıştır.

Bu dönemde, ilk çalışmaları EKA-MBÇK bünyesinde EKA-Genç ÇK (Eğitim ve Kültür Araştırmaları Genç Çalışma Komisyonu) adı ile gerçekleştirme kararı alınmıştır.

Kısa vadeli etkinlik hazırlıklarının önemli bir kısmı tamamlanmış olan program taslağı, aşağıda sunulmaktadır. Ancak bu etkinlikler, bizim asli çalışma alanımızı oluşturmayıp, uzun vadeli hedefimiz doğrultusunda kullanacağımız “araçlar” olarak düşünülmektedir.

A) Uzun Vadedeki Program Hedefimiz
Yeni mezun mimarların sorunlarını dile getirebilmek ve sesimizi duyurabilmek için önümüzdeki iki yıla yakın süre içerisinde aşağıdaki iki programı hayata geçirmeyi hedeflemekteyiz.

1 – Mimarlar Odası genel merkezi aracılığıyla tüm şube ve temsilciliklerde mevcut bulunan genç mimarlar ile yıl içerisinde toplantılar yapmak ve bu toplantılar sonucunda, sorunları ve çözüm önerilerini dile getiren bir bildiri ile gerek iktidara, gerekse muhalefet partilerine kadar ulaşmak; yazılı ve görsel basında etkili bir şekilde yer alarak TMMOB bünyesindeki diğer oluşumlara da örnek olmak.

2 – 2009 yılı yaz ayında uluslar arası bir organizasyon ile birkaç günlük bir “Mimarlık” programı yapmak. Özellikle mimarlık eğitimine yönelik atölye çalışmaları, geziler ve söyleşiler, “Eğitim ve Kültür Araştırmalarının (EKA) uluslar arası platformdaki temel kaynağını oluşturacaktır. 2009 yıl yaz döneminde yapılacak olan bu mimarlık buluşmasına yönelik yapılacak organizasyonların yer alacağı bir yıllık program ile aynı zamanda sürekli gündemde kalarak böyle bir oluşumun varlığını daha geniş kitlelere duyurmak da uzun vadeli program hedeflerimizin parçalarını oluşturmaktadır.

Yapılacak bu “Eğitim ve Kültür” araştırmasının aynı zamanda “Mimarlık ve Eğitim Kurultayı”na da ışık tutmasını sağlayacaktır.

Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, Genç Mimarlar Komisyonu olarak şube yönetim kurulundan bu çalışmalarımıza destek olmalarını, mimarlık mesleğinin geleceğini oluşturan yeni mezun mimarlar ile mimarlık bölümü öğrencilerine yol göstermelerini, gerekirse komisyonumuzda yer almak üzere danışman bulundurulmasını, diğer çalışma komisyonları ile bu konuda koordinasyonun sağlanmasını talep ediyoruz.

B) Kisa Vadedeki Program Hedefimiz
Eğitim dönemleri, çalışmalarımızın tanıtılması için asıl “hedef kitle” potansiyelinin en üst seviyede olduğu dönemlerdir. Mimarlık eğitimindeki ve mimarlık mesleğindeki temel sorunların tartışmaya açılabilecek kitlelere ulaşılabilmesi amacı, bu mesleki teknik gezi, Kent Gezileri, paneller ve film gösterimleri gibi etkinliklerin yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu bilinç ile Eylül döneminde başlayacak olan yeni dönem için çalışmaları tamamlanmak üzere olan programımız aşağıdaki gibidir.

Geçtiğimiz güz döneminde ise, Şubat 2008 tarihinde yapılan oda seçimlerinin hemen ardından başlattığımız alt yapı ve program çalışmaları içerisinde “Kent Gezileri – 1 / Kadıköy Yeldeğirmeni” başığı altında ilk gezi çalışmamız gerçekleştirilmiştir.

Çalışma Programı Ana başlıklar:

a) Teknik Geziler
b) Kent Gezileri
c) Konferans – Sempozyumlar
d) Film Gösterimleri

Program İçerikleri:
1- ) Kent Gezisi 2 : Trakya Bölgesi
Çalışma hayatına yeni başlamış genç mimarlar ile staj dönemindeki mimarlık öğrencilerini kapsar. Bu programın hazırlık aşamasında Edirne,Tekirdağ ve Kırklareli il ve ilçe belediyeleri, Trakya ve Namık Kemal Üniversiteleri, İstanbul’da bulunan ve bünyesinde Mimarlık Fakültesi bulunduran 10 üniversite ve ilgili Mimarlar Odası temsilcilikleri ile de irtibat sağlanmaktadır.

Kent Gezisi 3: Kıyıköy ve Tarih Öncesi Mimarlık İzleri Dolmenler
Program çalışması devam eden bu etkinlik, eğitim döneminin başlama tarihine yakın bir günde yapılacaktır.

2- ) Teknik Gezi : Yapısal Çelik Malzemesi
Tüm mimarlar ile mimarlık öğrencilerini kapsar. SMGM Kapsamına alınabilir.
TUSCA – Yapısal Çelik Birliği ile ortak etkinlik önerilmektedir. (Hedef kitle açısından)
Yücel Boru (Gebze) , Borusan Boru (Gebze), Demirsan (Dilovası) ilgili firmalardır.

3- ) Konferans – Sempozyumlar
Genç Mimarlar ve Mimarlık Bölümü öğrencilerinin haricinde, tecrübeli mimarları da hedef kitlesi içine alan, özellikle ücretli çalışanların ve büro işletmecilerinin sorunlarını dikkate alan, gerek şantiye yönetimi, yapı denetimleri, belediye ile ilgili sorunları kapsayan konularda bir tartışma platformu oluşturulmasının yanı sıra, SMGM çalışmalarının hedef kitlesini dinlemeye ve değerlendirmeye yönelik, Kurultay niteliği taşıyabilecek bir panel – sempozyum günü.

Bu platformda genç mimarlar ile tecrübeli mimarlar arasında köprü kurabilecek etkinliklere de yer verilebilir.

4- ) Sinema Günleri
“Mimar Babam: Bir Oğulun Yolculuğu” gibi mesleğe yönelik filmlerin yanı sıra restorasyon, megastrüktürler vb. konulardaki belgesel nitelikli film ya da kısa filmler, etkinlik grubuna girer. Bu etkinlik programı yaz ve güz dönemlerinde “sürekli” düşünülmektedir.

2008 – 2009 eğitim yılı güz dönemi programının netleşmesinin ardından 2008 Temmuz ayı içerisinde sonraki döneme ait programların hazırlıkları başlayacaktır.