Atatürk Havalimanı’nın bitişiğine yapılmak istenen konut ve ticaret alanının imar planları durduruldu

Millet bahçesi projesi sebebiyle pistleri kırılan Atatürk Havalimanı’nın bitişiğindeki İTÜ Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde 27 bin metrekarelik alanın konut ve ticaret imarına açılmasıyla ilgili davada mahkeme yürütmeyi durdurdu. Mahkeme, plan teklifinin bölgedeki yapı ve insan yoğunluğunu artıracağını, nasıl bir yapılaşmanın ortaya çıkacağının belirsiz olduğunu, kamu elinde olan bir alanın konut ve ticaret alanına çevrilmesinin mevzuata göre bir plan değişikliği gerekçesi olmadığını kaydetti.

Bakırköy Şenlikköy Mahallesi’nde bulunan 106 bin metrekarelik İTÜ’ye ait olan arazi 2014’te “İTÜ Arı Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi” fonksiyonu taşıyordu. Atatürk Havalimanı’nın bitişiğindeki dev arazinin 60 bin metrekarelik kısmı 28 Temmuz 2022’de Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanı kararıyla “İTÜ Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi” ilan edildi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da geriye kalan 46 bin 820 metrekarelik araziyle ilgili Mart 2023’te yeni bir imar planı hazırladı. “Ticaret+konut” fonksiyonu verilen arazideki yapılaşma koşulu, emsal 1, yükseklik 4 kat şeklinde ayarlandı. Plan açıklama raporunda, Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde yer alan eğitim ve lojman yapıları için İTÜ’ye kaynak oluşturmak ve çevredeki yetersiz konut ve donatı alanlarının eksikliğini gidermek üzere kentsel dönüşümde kullanmak için fonksiyon değişikliği yapıldığı kaydedildi. Raporda, planlama alanının 1’nci derece deprem bölgesinde yer aldığı belirtildi ve kurumların görüşlerine yer verildi.

Kurum görüşleri

Bakırköy Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, 8 Aralık 2022 tarihli görüşünde, söz konusu imar planının bölgeye daha fazla nüfus ve yapı yoğunluğu getireceğini belirterek planın uygun bulunmadığını kaydetti.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Planlama Şube Müdürlüğü de planların bölgeye 618 kişilik ek nüfus getireceğini, bölgedeki yapı yoğunluğunu artırıcı nitelikte olduğunu, bölgesel ulaşım sistemi üzerindeki talepleri de artıracağını aktardı. Planın ayrıcalıklı yapılaşma hakkı tanıdığını belirten İBB, söz konusu alanda tescilli kültür varlığı olan Ziraat Makinaları Deney Ünitesi’nin bulunduğunu hatırlattı. Görüş yazısında, kamu yararına kullanılması gereken taşınmazın kaybına yol açacağı ve trafik yükünü artıracağı için şehircilik ilkeleri, planlama esasları, donatı alanlarının dağılımı ve çevre yapılaşma değerleri açısından uygun olmadığı değerlendirildi.

İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 9 Aralık 2022 tarihli görüş yazısındaysa imar planı teklifinin Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında sakıncası olmadığı aktarıldı.

Bilirkişi raporu alındı

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi olarak imar planının durdurulması ve iptal edilmesi istemiyle dava açmıştık. İstanbul 3’üncü İdare Mahkemesi’nde görülen dava kapsamında bilirkişi raporu alındı. Raporda, plan teklifindeki yapılaşma koşulunun bölgenin genel dokusu ile uyumlu olmadığı, bu durumun ulaşım ve donatı dengesini olumsuz etkileyeceği, bölgede yapı ve insan yoğunluğunun artacağı belirtildi. Planlama alanındaki yapılaşma koşullarının net olarak belirlenmediğini aktaran bilirkişiler, kamu elinde bulunan bir alanın konut+ticaret alanı olmasının gerekçesinin olmadığını, yaratılan yapılaşma yoğunluğu, donatı dengelerinin bozulması gibi nedenlerle mevzuata, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı bir durum oluştuğunu belirtti.

Mahkemenin kararı

Bilirkişilerin raporuna dayanan mahkeme, plan teklifinin hukuku uyarlığının bulunmadığı sonucuna vardı ve planlarla ilgili yürütmenin durdurulmasına hükmetti.

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi