Validebağ’ın sit alanı özelliğini kaybettirecek planlara dava açıldı

TMMOB Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası İstanbul şubeleri, Validebağ Korusu’nda yapılaşmanın önünü açacak imar planlarının iptal edilmesi istemiyle dava açtı.

İstanbul İl İdare Mahkemesi Başkanlığı’na sunulan dilekçede, Validebağ’ın “park olmadığı” vurgulandı ve korunun barındırdığı, 12 anıt ağaç, 100’e yakını korumaya değer 4000’in üzerinde 30-300 yıllık ağaçlar ile 120’nin üzerinde kuş türü ve 30’un üzerinde kelebek çeşidi, çeşitli canlı ve böcek türleri, zengin bitki örtüsü ve engebeli yolları ile doğal bir yeşil alan olduğu belirtildi. Dava konusu planların Validebağ Korusu’nu kent içi park alanına dönüştüreceği, bu durumun alanın 1’inci derece doğal sit alanı özelliklerini kaybetmesine neden olacağı ifade edildi.

“Müdahalenin ne şekilde yapılacağı belli değil”

Dilekçede, korunun 1’inci derece doğal sit alanı olduğu için her tür ve ölçekte müdahalenin Koruma Yüksek Kurulu İlke Kararları ile Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelik, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu hükümlerine göre yapılması gerektiği kaydedildi. Buna karşın dava konusu planlarda ve plan raporlarında koruda yapılması planlanan müdahalelerin ne şekilde ve hangi kurum tarafından yapılacağının belli olmadığı belirtildi.

“Planlar korumuyor”

Dilekçede, dava konusu planların koruma amaçlı imar planları olduğunu ancak korumadan çok kullanma yönünde fonksiyonlar içerdiğine dikkat çekildi. İptal edilmesi istenen planlarda korunun ağırlıklı olarak kullanım koşullarının belirlendiği, korumanın ikincil bir hedef olarak ele alındığı belirtildi.

“Notlar arasında tutarsızlıklar var”

Dava dilekçesinde, planlarda “planlama alanında bitki örtüsünü, ekolojik sistemi, topoğrafyayı bozabilecek hiçbir uygulama yapılamaz” dendiği hatırlatıldı ve yine planın “rekreasyon amaçlı park, doğal gezinti ve yürüyüş alanları” yapılmasına olanak tanıdığı belirtilerek çelişkiye işaret edildi. Söz konusu durumun inşai ve fiziki müdahaleler içerdiği için korunun sürdürülebilirliğinin ortadan kalkacağı, daha yoğun kullanımına sebep olacağı belirtildi.

Korunun içine otopark yapılmak isteniyor

Dava konusu planlara göre korunun içine bir açık otopark yapılmak isteniyor. Dilekçede, taşıtların korunun içine alınmasının doğal yapının tahribine yol açacağı uyarısında bulunuldu.

İptal edilen imar planlarıyla aynı

Dilekçede, daha önce yargı kararları ile iptal edilen planın notları ile askıdaki planın notları arasında çok küçük farklar olduğu ifade edildi ve “Hemen hemen aynı planın bir kez daha askıya çıkarılarak yürürlüğe sokulmak istenmesi planlamanın ve koruma ilke ve esaslarının özüne aykırı bir anlayıştır” denildi.

Ne olmuştu?

1999 yılında ‘doğal sit alanı’ olarak tescillenen İstanbul Üsküdar’da bulunan Validebağ Korusu, 2014 yılında iki yıllığına İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi. 22 yıldır koruyu ‘koruyabilmek’ için mücadele eden böyle sakinlerinin çabalarıyla koruda bir faaliyette bulunulmadı. 2018 yılında koru için “Millet Bahçesi Projesi” hazırlandı ancak bu da hayata geçmedi.

Üsküdar Belediyesi Meclisi geçtiğimiz yıl Mart ayında pandeminin başlangıcında olağanüstü gündemle toplanarak mülkiyeti Hazine’ye ait olan korunun 261 bin 5 metre karelik bölümünü bakım ve onarım gerekçesiyle Üsküdar Belediyesi’ne tahsis etti. Bu gelişmeden yaklaşık bir yıl sonra Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 24 Nisan’da Üsküdar’ı ziyaretinin ardından sosyal medya hesabından Validebağ Korusu’nda, Üsküdar Belediyesi ile birlikte “Düzenleme ve Rehabilitasyon Projesi” gerçekleştireceklerini duyurdu.