Öğrencilerin Gözünden Mimarlık Eğitimi Analizi

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Üniversite Öğrenci Temsilcileri çalışmaları kapsamında bir araya gelen mimarlık öğrencileri, planladıkları bir dizi etkinliğin ilkini “Öğrencilerin Gözünden Mimarlık Eğitimi Analizi” başlığı ile 23 Şubat Cumartesi günü saat 13.00’te Mimarlar Odası Karaköy binasında gerçekleştirdiler.

Altmıştan fazla öğrencinin katıldığı etkinlikte önce dönem boyunca yapılan düzenli toplantılar ve bu toplantılar sonucu oluşan çalışma grupları hakkında kısa bir bilgi verildi. Etkinliğin bu çalışma gruplarından “müfredat” grubunun ürünü olduğu, Nisan ayında diğer bir çalışma grubu olan “gündem” grubunun koruma yaklaşımları ile ilgili bir etkinlik hazırladığından bahsedildi. Ayrıca “sosyal medya” grubunun “gencmimar.ist” instagram sayfasını hazırladığı ve “sinema” grubunun okullarda gösterilmek üzere Uluslararası Mimarlık ve Kent Filmleri Festivalin’nden bir seçki oluşturduğu aktarıldı.

Etkinliğin ilk bölümünde, öğrencilerin hazırladıkları ve yaklaşık dört aylık bir çalışmanın ürünü olan mimarlık eğitimi anketinin sonuçları yine öğrenciler tarafından sunuldu. Anket kapsamında, İstanbul’da bulunan 26 üniversitenin mimarlık bölümünden öğrencilere 30 soru soruldu. Farklı okullardaki derslerin, olanakların ve yaklaşımların karşılaştırmalı olarak değerlendirilebilmesini amaçlayan soruların kapsamı şu konu başlıklarından oluşuyordu: Fakültelerin isimleri ve içerdikleri bölümler, proje derslerinin sayıları ve özellikleri, stajlar, bilgisayar destekli eğitim ve öğrenilen programlar, yaz okulu ve atölyeler, mimarlık kulüpleri, üniversitelerin mekânsal olanakları.

Dijital olarak hazırlanan anket, öncelikle öğrenci temsilcileri tarafından dolduruldu. Bilgilerin kesinleştirilmesi ve daha fazla bilgi toplamak için ise öğrenci temsilcilerinden okullarındaki en az bir öğrenciye daha anketi ulaştırması istendi. Ayrıca öğrenci temsilcisi olmayan üniversitelerdeki mimarlık öğrencilerine de ulaşılmaya çalışıldı. Anketlerden edinilen verilerin önümüzdeki günlerde detaylı olarak yayınlanması planlanıyor.

Sunumun ardından tüm mimarlık öğrencilerine açık bir forum gerçekleştirildi. Anket ve sunum çalışmasında yer alan öğrencilerin yanı sıra, öğrenci temsilcilerinin çağrısı ve öğrenci üyelere yapılan duyurular aracılığıyla katılım sağlayan öğrencilerin de katkılarıyla hem sunumdaki veriler üzerine hem de mimarlık eğitim ortamı üzerine verimli bir tartışma gerçekleştirildi. Forum katılımcıları, sunum başlıklarının açtığı tartışmalar üzerinden çeşitli eleştiriler ve öneriler sundular. Bu eleştiri ve öneriler konu başlıklarına göre şu şekilde sıralandı:

1. Sunuma dair sorular alındı.

• Sunumda bahsedilen 6+2, 8+0 gibi proje dersi konseptlerinin avantaj ve dezavantajları sorgulandı.
• Gezi, kazı vb. stajların içerikleri soruldu.

2. Stüdyo derslerinin işleyişiyle ilgili sorunlar ve eksiklikler tartışıldı.

• Bazı okullarda proje konusuna dair sosyolojik okumalar ve sunumlar yapılırken bazılarında bu altyapının verilmemesi ve anlatım kısmının es geçilmesi eleştirildi.
• Bazı okullarda atölyelerin, evde yapılan çalışmalara dair kritik almaktan ibaret olduğu dile getirildi.
• Atölyelerin disiplinler arası iletişimi destekleyici düzeye getirilmesi gerektiği söylendi.
• Stüdyo derslerinin dışarıda da yapılması, belediyelerle çalışılıp gerçek hayata geçirilen çalışmalara dönüşmesi önerildi. Bazı okullarda bu işleyişin zaten olduğu belirtildi.
• Proje derslerinde yönetmeliklerin yok sayılmasının doğruluğu, yaratıcılık ve uygulanabilirlik bağlamlarında tartışıldı.

3. Okullardaki el çizimi ve bilgisayar programı kullanma tercihleri konuşuldu.

• Genel olarak el çiziminin anlama, tasarlama ve el-göz koordinasyonu kurabilme yeteneklerini arttırdığı savunuldu. Bazı okullarda el çizimine yer verilmediği belirtildi.

4. Proje derslerinin içerik ve programları konusundaki seçim haklarımız kıyaslandı.

• Sınıf bazında verilen sabit program ve konular yerine düşey program olması, öğrencilerin yapmak isteyeceği konuyu seçebilmesi önerildi.
• Konuda sınırlamaların olduğu ancak senaryonun öğrenciler tarafından bireysel olarak oluşturulduğu sistemlerde, yapılan işlerin çeşitliliğinden doğan eşitsizlikler olduğu söylendi.

5. Mimarlar odasında, bir öğrencinin, bildiği bir bilgisayar programını diğer öğrencilere aktarabileceği bir çalışma yürütülmesi önerildi. Katılımcılar bu öneriyi destekledi.
6. Etkinlik hakkındaki görüşler ve eleştiriler alındı.

• Üniversiteler arası etkileşimi sağlayan verimli bir etkinlik olduğu söylendi.
• Okulların mimarlık kulüplerinde yer alan öğrencilerin bir iletişim ağı üzerinden etkileşimde olması önerildi.
• Mimari gezi yapılması önerildi.
• Sunum sırasında da katılımcıların dahil olabilmesinin daha iyi olabileceği söylendi.
• Tespit edilen ve üzerine konuşulan sorunlara çözüm üretilmesi ya da en azından konuların belirgin sonuçlara bağlanması önerildi.