Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nden Çağrı: Fransız Saint Joseph Yetimhanesi olduğu gibi korunmalıdır!

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nden Kültür ve Turizm Bakanlığı’na açık çağrı:

İstanbul’un birçok simge yapısının alçı süslemelerinin kartonpiyer kalıp arşivine ev sahipliği yapan Fransız Saint Joseph Yetimhanesi olduğu gibi korunmalıdır!

Beyoğlu’nda bulunan Boğazkesen Caddesi üzerindeki Fransız Saint Joseph Yetimhanesi’nin 1868 yılında inşa edildikten sonra 1957 yılına kadar faal olarak kullanıldığı biliniyor. Tarihi kayıtlara göre, binanın bulunduğu arsa Sultan Abdülaziz tarafından Katolik bir topluluk olan Aziz Vincent de Paul’un Hayırsever Kızları’na verilmiş.

20’nci yüzyılın ortalarına gelindiğinde Kayserili kartonpiyer ustası Parseh Cezayirliyan’ın atölyesi oldu. Cezayirliyan’ın oğlu Garabet Cezayirliyan, onun yetiştirdiği Kemal Cinbiz ve oğlu Cemal Cinbiz sayesinde bugüne kadar Yıldız Sarayı, Malta Köşkü, vilayet binası, Beyoğlu Belediye binası, Pera Palas, Emek Sineması, Huber Köşkü, Adile Sultan Sarayı, Sait Halim Paşa Konağı, Fuat Paşa Yalısı, Süreyya Sineması, Türkiye Büyük Millet Meclisi binası, Eminönü’ndeki İş Bankası Müzesi ve Karaköy’deki eski Holland Bank Müzesi’nin kartonpiyer kalıplarına da ev sahipliği yaptı.

İstanbul’un simge binalarına yapılan Art Nouveau tarzı alçı süslemelerin üretildiği ve günümüzde sergilenmeye devam edildiği Fransız Saint Joseph Yetimhanesi, geçtiğimiz Haziran ayında Beyoğlu Belediyesi’nin zabıta ekipleri ve çevik kuvvet polisleri aracılığıyla zor kullanılarak tahliye edilmeye çalışıldı. Cemal Cinbiz ve ailesinin işlettiği Zanaat Atelye ve kafenin “işgalci” olduğu iddiasıyla yapılan baskın sırasında kartonpiyer kalıplarının bulunduğu müzeye dokunulmadı, ancak Zanaat Atelye ile kartonpiyer kalıplarının yapıldığı atölyenin tüm malzemelerine el kondu. Cinbiz ailesi’nin verdiği bilgiye göre, tahliye edilen atelye ve kafe ise Fransa Büyükelçiliği’nin kiracısı. Elçilik buradan aldığı kirayı Fransız Lape Hastanesi’ne bağışlıyor.

Beyoğlu Belediyesi’nin yakın zamanda yetimhane döneminden kalan serayı ve merdiven demirlerini söktüğü edindiğimiz bilgiler arasında yer alıyor. Bugünlerde kartonpiyer müzesinin de girişi olan Zanaat Atelye’den yapının avlusuna girildiğinde ziyaretçileri üzerinde Beyoğlu Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü Park ve Bahçeler Şefliği’nin Park Yapım Çalışması yazan demir levha karşılıyor.

Binanın “işgal altında olduğu” iddiası üzerine Beyoğlu Belediyesi’nin talebiyle İstanbul Defterdarlığı tarafından binaya kayyım da atandı. Söz konusu işlemin haksız bir uygulama olduğu gerekçesiyle sulh hukuk mahkemesinde dava açıldığı da edindiğimiz bilgiler arasında yer alıyor.

Beyoğlu Belediyesi, İstanbul’un simge binalarının değerli bezeme öğelerinin kalıplarına ev sahipliği yapan ve kendisi de nitelikli bir kültür varlığı olan Fransız Saint Joseph Yetimhanesi ile ilgili yaptığı çalışmalar konusunda kamuoyunu bilgilendirmediği için kaygı duyuyoruz.

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi olarak, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan Fransız Saint Joseph Yetimhanesi’nin güncel durumu ve yapıyla ilgili planlamalar hakkında daha şeffaf bir sürecin yürütülmesini ve çalışmalar hakkında kamuoyunu bilgilendirmesini talep ediyoruz.

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi