İmara açılan askeri alanlar: Maltepe’deki atış okulu arazisinde devam eden inşaat ruhsatsızmış

15 Temmuz 2016 sonrası İstanbul’da bir bir imara açılan askeri alanlardan biri olan Maltepe’deki eski piyade atış okulu arazisinde devam eden inşai faaliyetlerle ilgili ruhsat alınmadığı ortaya çıktı. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi olarak, İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Maltepe Belediye Başkanlığı sorumluluğunda devam eden ruhsatsız ve kaçak inşaat nedeniyle görevlerini ihmal eden ve görevlerini kötüye kullanan ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunduk.

İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na sunulan suç duyurusu dilekçesinde, söz konusu alanda öncesinde hiçbir yapı bulunmadığı, daha sonra sosyal konut üretileceği iddiasıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından imar planlarına aykırı ve ruhsatsız bir şekilde inşai faaliyetlerin başlatıldığı belirtildi. Bölgenin son kentsel boşluklarından biri olan arazinin yapılaşmaya açıldığı kaydedildi.

Dilekçede, atış okulu arazisinin yakın bir gelecekte deprem bekleyen İstanbul için öncelikli bir gereksinimi olan açık alan ihtiyacını karşılayacağı aktarıldı. Dilekçede, kente güvenli bir yaşam alanı sağlamak ve iklim krizlerine karşı dirençli olmak için açık ve yeşil alanlara olan ihtiyacının son derece büyük olduğunun altı çizildi. Suç duyurusuna konu edilen imar planlarına aykırı ve ruhsatsız yapılan inşaat faaliyetleriyle, kentin afetlere ve iklim krizlerine karşı kırılganlığının artırıldığı vurgulandı.

Ruhsat yok

Dilekçede, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından 15 Eylül 2022’de ve 2 Ocak 2023’te söz konusu inşaat faaliyetleriyle ilgili ihale yapıldığı, bu kapsamda 572 konut, sekiz adet dükkân ve bir adet cami yapımı için usulüne uygun olarak düzenlenmiş bir inşaat ruhsatı bulunmadığı belirtildi.

Bakanlık yanıt vermedi

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi olarak, 21 Temmuz 2023’te Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne düzenlenmiş bir yapı ruhsatı olup olmadığını, varsa örneğinin tarafımıza iletilmesini talep ettik, ancak talebimize müdürlükçe bir cevap alamadık.

Herhangi bir ruhsat olup olmadığını İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı (İBB) İmar ve Şehircilik Müdürlüğü ve Maltepe Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’ne de sorduk. İBB İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, söz konusu arazide çatı seviyesine gelmiş altı adet bloğun kaba inşaatının devam ettiği yanıtını verirken, Maltepe Belediyesi de inşai faaliyetleri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yürüttüğünü söyledi.

Kaçak inşaatın sorumluluğu

Savcılığa sunulan dilekçede, bahsi geçen alanda hem imar planlarına aykırı hem de ruhsatsız şekilde inşaat faaliyetlerinin sürdüğü hatırlatıldı. İnşaat faaliyetinin ruhsatsız ve kaçak şekilde sürmesinin İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, İBB ve Maltepe Belediye Başkanlığı’na bağlı kamu görevlilerinin sorumluluğunda olduğu aktarıldı. Bu sorumluların ruhsatsız inşaatı durdurmadığı ve hukuka aykırı olarak yapılan yapıların yıkımını gerçekleştirmediği belirtildi. Kaçak inşaatın mühürlenerek durdurulmasını sağlamayan ve kaçak inşaata göz yuman kimliği savcılıkça tespit edilecek kamu görevlilerinin Türk Ceza Kanunu’nun 257’nci maddesinde düzenlenen “görevi kötüye kullanma” suçunu işledikleri aktarıldı.

Ne olmuştu?

Dar gelirliler için 100 bin sosyal konut projesi kapsamında Maltepe’deki 50 hektar büyüklüğündeki askeri arazi TOKİ’ye devredilmişti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da söz konusu araziyle ilgili yeni imar planları hazırlamıştı.

TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi olarak, askeri alanların kamunun yararına kullanılması için bilimsel ve teknik gerekçelere dayanmayan imar planlarının iptal edilmesi istemiyle dava açmıştık.

Davaya bakan İstanbul 14’üncü İdare Mahkemesi de imar planlarının planlama esasları ve tekniklerine uygun olup olmadığının ve plan değişikliği yapılmasının zorunlu olup olmadığının tespit edilmesi için bilirkişi raporu hazırlanmasını istemişti. Bilirkişilerin hazırladığı raporda, öngörülen nüfusun farklılık göstermesi planların taşıması gereken kesinlik ilkesine uygun olmadığı belirtilmişti.

Rapora göre, söz konusu askeri alan çevredeki orman alanlarına benzer fauna özellikleri ve özgün türlere rastlanabilecek bir bölge karakteri taşıyor. Alanda ağaç dokusu bulunmasına karşın imar planları yapılırken ağaç tespit çalışmasının yapılmadığını aktaran bilirkişiler, alanın doğal yapısı itibariyle detaylı bir araştırma gerektiğini aktarmıştı.

Atış okulu arazisi Aydos ormanlarını da içinde barındırdığı için burası yeraltı suyu rezerv alanı olarak İstanbul’da nitelikli memba sularının yoğunlaştığı alanlardan biri. Rapora göre, buna karşın, imar planlarında bu konuda bir araştırma, analiz, irdeleme yapılmamış veya plan notu hazırlanmamış.

Bilirkişiler, tüm bu değerlendirmeler sonucunda dava konusu imar planlarının imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olmamasından dolayı kamu yararı taşımadığını bildirmişti.