Damper Açılma Kazaları İçin Acil Denetim Yapılmalı!

TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri İbrahim M. Tataroğlu 25 Ocak 2018 tarihinde Fatih Vatan Caddesi Bayrampaşa istikametinde seyir halindeki bir kamyonun damperinin açılarak Elektronik Denetim Sistemi (EDS) kameralarının bulunduğu direğe çarpmasıyla ilgili basın açıklaması yaptı.

25 Ocak 2018 tarihinde Fatih Vatan Caddesi Bayrampaşa istikametinde seyir halindeki bir kamyonun damperinin açılarak EDS kameralarının bulunduğu direğe çarpması korku dolu anlar yarattı. Edindiğimiz bilgiye göre, 34 SP 0127 plakalı damperli kamyonun sürücüsü seyir halindeyken önüne bir anda araç çıktı. Şoförün ani fren yapmasıyla birlikte yanında bulunan arkadaşı, araç içerisinde savrularak kamyonun damperini açan butona bastı. Damperi açılan kamyon, EDS kameralarının bulunduğu direğe çarparak yola devrildi. Kaza yaralanmayla atlatıldı.

Bu tür kazaların önlenmesi için yeni tescil edilen damper kasalı Kamyon ve Yarı römorklarda 10 km/h hızın üzerinde damper kasalarının açılmasını önleyecek bir düzenek takma zorunluluğu ve gövdenin arkaya doğru devrilmesi sisteminin hareketi sırasında kamyon şoförünü ve çevredekileri uyaran sesli ve ışıklı uyarı sistemi olması gerekmektedir. Kaza yapan araçta bu düzeneğin takılı olup olmadığı bilinmemektedir.

Bu kazaların önlenebilmesi için bu tür damperli araçlara hareket sırasında kasanın arkaya (veya yana) devrilmesini önleyecek düzenekler takılması ve periyodik olarak, yılda bir yapılan araç muayenesi dışında denetlenmesi şartı getirilmelidir.

Mevzuatlarda detayları olmasa dahi üretici firmalar azami güvenlik şartlarına uygun olarak üretim yapmalı, ülkemizde araçların ve yolcuların güvenliğinden sorumlu olan bakanlıklar ve kamu kurumları denetim görevlerini yerine getirmelidir. Ayrıca ülkemizde araç imalatıyla ilgili üst kurum olan Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TSE özel düzenlemelerle azami güvenlik tedbirlerini üretici firmaların almasını istemeli ve denetlemesini sağlamalıdır.

Şu an ülkemizde Ulaştırma Bakanlığı uhdesinde olarak  araçların yol güvenliğine ilişkin olarak yapılan Araç Muayenesinin kapsamında “Yangın Algılama Düzeneği” ve “Damper Açılma Güvenlik Düzeneği” gibi karmaşık düzeneklerin detaylı denetimi yer almamaktadır. Bu tür karmaşık düzeneklerin, gelişmiş AB ülkelerinde olduğu gibi ulusal olarak düzenlenen, ayrı bir Teknik Güvenlik Denetiminden geçirilmeleri gerekmektedir.

Ülkemizin kabul ettiği yeni AB mevzuatları sonucu trafiğe çıkan araçların teknolojik gelişmişliği karşısında, özellikle ticari araçların teknik denetiminin yetersizliği bu tür kazaların artması ile iyice ortaya çıkmaktadır.

Kısa vadede özellikle damperin açılması sırasında kamyon şoförünü ve çevredekileri uyaran sesli ve ışıklı uyarı sisteminin çalışıp çalışmadığının denetimi yapılmak zorundadır. Ayrıca vakit kaybetmeden Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı seyir halindeyken damperin açılmasını engelleyecek emniyet düzeneklerinin üretim aşamasında olması için yönetmelik çıkartmalıdır. TMMOB Makina Mühendisleri Odası daha gelişmiş bir Ticari Araç Teknik Güvenlik Denetimi için her türlü görevi üstlenmeye hazırdır.

İlgili kurumlara, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı`na çağrımızı yineliyoruz, yasal düzenlemeler ve kamusal denetimlerle bu kazalar önlenebilir. Görevlerini yapmayan, birbirinden haberi olmayan, meslek odalarının raporlarını, bilim insanlarının söylediklerini kulak arkası eden bir siyasi anlayışla yönetilen kurumlar olduğu sürece insanlarımız hayatlarını kaybetmeye ve bu tür kazalar yaşanmaya devam edecektir.

Kamuoyunun dikkatine sunarız.

İBRAHİM M. TATAROĞLU

TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI

İSTANBUL ŞUBE YÖNETİM KURULU SEKRETERİ