1.8.3.2 İstanbul İmar Yönetmeliği Çalışmaları
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nca, tüm öneri ve eleştirilerimize rağmen 17.12.2000 tarihinde yürürlüğe giren İstanbul İmar Yönetmeliği, yürürlüğe girdikten sonra da yaptığımız uyarılara rağmen bugüne kadar değiştirilmemiştir.
Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinin üzerinden 1.5 yıl sonra değişiklik gereği gören Belediye, geniş katılımlı bir çalışma grubu kurmuş ve çalışmalarda şubemizin daha önce de yapmış olduğu öneri ve eleştiriler büyük oranda dikkate alınmıştır. Çalışmaların sonuçlandırılmasının üzerinden 1.5 yıla yakın süre geçmiş olmasına rağmen yeni yönetmelik yürürlüğe girmemiştir.
Mimarlara Mektup'un 43. sayısında çıkan "İstanbul İmar Yönetmeliği'nde yap boz!.." isimli yazımız ve yönetmelik tadiline yaptığımız eleştirilerden sonra, yönetmeliğin düzenlenmesi amacıyla yapılan bir toplantıya davet edildik.
17 Eylül 2002 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar Müdürlüğü'nün organize ettiği ve meslek odası olarak sadece Mimarlar Odası'nın katıldığı bu toplantıda, ilçe belediyelerinden de katılım oldu. Toplantıda Odamızın eleştirileri ve kaygıları görüşüldü ve bürokratların da eleştirilerimize ve kaygılarımıza büyük çoğunlukla katıldığı tespit edildi.
17 Aralık 2000 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelik taslağını da hazırlayan ekip, o tarihte önerilerimizi dikkate almış ve taslak çalışmasını sonuçlandırmıştı. Fakat siyasi istekler ve rant kaygısı ile değiştirilen ve uygulama şansı olamayan bugünkü yönetmelik, tüm uyarılarımıza rağmen yürürlüğe girmiş ve üzerinden 2 yıl geçmeden de, Belediye yeni yönetmeliğin değişikliği çalışmalarına başlamıştır.
İstanbul İmar Yönetmeliği Hakkında Eleştiri ve Önerilerimiz
17.12.2000 tarihinde yürürlüğe giren İstanbul İmar Yönetmeliği henüz taslak aşamasındayken TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi olarak görüşlerimizi 1998 ve 2000 yıllarında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na sözlü ve yazılı olarak iletmiş, yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra da yine görüş ve eleştirilerimizi içeren bir raporu belediyeye sunmuştuk. 26.04.2001 tarihli uyarımızdan yaklaşık dokuz ay sonra İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Planlama ve İmar Daire Başkanlığı İmar Müdürlüğü, Odamızdan görüş talep etmiştir. Bunun üzerine, Belediye'ye ilettiğimiz ve yönetmelikte yapılması gereken değişikliklere ilişkin öneri ve isteklerimizi içeren görüşlerimizi aşağıda bilginize sunuyoruz.
İstanbul İmar Yönetmeliği, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 28.03.2000 tarih, 2000/67 sayılı ve 28.07.2000 tarih ve 2000/366 sayılı kararları doğrultusunda düzenlenerek, 06.12.2000 tarihinde Büyükşehir Belediye Başkanı'nca onaylanmış ve 17.12.2000 tarihinde Akit Gazetesi'nde yayımlandıktan sonra da yürürlüğe girmiştir
Yönetmelik taslak aşamasında iken, Meslek Odası olarak görüşlerimizi 1998 ve 2000 yıllarında sözlü ve yazılı olarak iletmiştik. Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra da tarafınıza iletmiş olduğumuz, görüş ve eleştirilerimizi içeren rapor ektedir. (Ek:2)
Bugün ekli raporda da belirttiğimiz gibi yürürlüğe girdiği tarihte geçersiz hükümler içeren yönetmeliğin, yapı denetimine ilişkin hükümlerine yönelik eleştirilerimiz, 595 sayılı KHK'nin iptal edilmesiyle de doğrulanmıştır. 26.04.2001 tarihli uyarımızdan yaklaşık 9 ay sonra, Odamızdan görüş talep edilmesini olumlu bulmaktayız.
Mevcut yönetmeliğe ilişkin yaptığımız eleştiriler bugün de geçerlidir. Şöyle ki;
Yönetmeliğin 6.14 maddesinde, zemin inceleme raporu başlığı altında "TMMOB üyesi meslek odalarınca" kavramı yer almaktadır. Yazılı ve sözlü eleştirilerimizde bu ifadede yazım hatası olduğunu belirtmiş ve doğrusu konusunda uyarıda bulunmuştuk. Fakat belediye yetkililerinin bu uyarımızı dikkate almadığı anlaşılmaktadır. Doğrusu: "TMMOB üyesi meslek odalarınca, Büro Tescil Belgesi verilmiş mühendislik ve danışmanlık firmalarınca hazırlanır" şeklinde olması gerekmektedir.
Yönetmeliğin 2.02 maddesi kendi içinde çelişkilidir. Yönetmelik ve imar planı hiyerarşisine aykırıdır.
İmar planlarında açıklanmamış ve bu yönetmelikte yer almamış hususlarda lüzum, ihtiyaç ve civarın karakterine göre ilçe belediye başkanlarına yetki veren 2.03 maddesi şehircilik bilimine, planlama hiyerarşisine ve kamu yararına aykırıdır. Düzenlemeyle, İmar Kanunu'na ve uygulama yönetmeliklerine aykırı olarak, ilçe belediye başkanlarına verilen yetki, sınır komşusu belediyelerde de planlama hiyerarşisine aykırı uygulama olanağı verecektir. Bu yönüyle de hukukun genel esaslarına aykırılık söz konusudur.
Ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapıları tanımlayan 2.05 maddesi İmar Yasasının 32. maddesine aykırıdır.
12.03 ve sonraki maddelerde, 595 sayılı Yapı Denetimi hakkında KHK ve uygulama yönetmeliklerine atıfta bulunulmaktadır. Anayasa Mahkemesi Fazilet Partisi'nin başvurusu üzerine KHK'yi iptal etmiştir. Bu KHK yerine de 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir. Bu kanun da Anayasa Mahkemesi'nde görüşülmektedir. Bu nedenle denetim, kanuna atıfta bulunulmadan tanımlanmalıdır. Bu kanun da iptal edildiğinde boşluk yaşanmaması ve yönetmeliğin uygulanması koşulunun ortadan kalkmaması için gerekli tanımlar yönetmeliğin dışında, yasalara atıfta bulunulmadan yapılmalıdır. Önerimiz, oluşturulacak bir hukuk komisyonunun ortak görüş hazırlayabileceği doğrultusundadır.
12.04 maddesi, yapı ruhsatı müracaatı ve eklenecek belgeleri tanımlamıştır. Müracaat eki projeleri kimlerin yapacağı tanımlanmamıştır. Anayasa'nın 135. maddesinde tanımlanan, 6235 sayılı TMMOB Yasası ile kurulan meslek odalarını yok sayarak düzenleme yapılamayacağı açıktır. Sağlıklı ve güvenlikli yapı yapma ilkesinin önünün politik kararlarla kesilmeye devam edildiğinin açık göstergesidir. Bu maddeye 6235 sayılı TMMOB Yasası ve 3194 sayılı İmar Yasası uyarınca her türlü mimarlık ve mühendislik projeleri, her tür ve ölçekte tadilat projeleri, rölöve ve restorasyon projeleri ve dekorasyon projeleri, proje müellifi mimar ve mühendislerden ve yapının denetimini üstlenecek mimar ve mühendislerden iştigal alanları ile ilgili meslek odalarından alınacak ve her yıl yenilenecek faaliyet belgesine ek olarak, mimar ve mühendisin her iş için ayrı ayrı olmak üzere işin adı ve niteliği yazılı müelliflik vb. belgesi eklenmelidir. (ek. 3 Bakanlık genelgesi)
Ayrıca, yapıda görev alacak tüm teknik elamanların ilgili meslek odası kayıtları da "Yapı Ruhsatı Belgesi Standardı" ve "Yapı Kullanma İzin Belgesi Standardı" uyarınca istenmek zorundadır. (TS 8737 / 24.10.2001 günlü, 24563 sayılı R.G.), (TS 10970, 06.10.2001 günlü, 24515 sayılı R.G.)
Yapı müteahhidinin ilgili meslek odası kaydı istenmeli ve her yıl yenilenmelidir.
Yapının ehil ellerde yapılmasının sağlanması ve yapıda en az bir mimar ve mühendisin kontrolünde yapılabilmesinin sağlanması bir kamu görevidir. Bu nedenle niteliği meslek odaları ile birlikte belirlenecek yapılarda şantiye şefi zorunluluğu getirilmelidir. Müteahhidin yapının finansörü olduğu, yapının inşasının ise bir teknik elemanın (mimar-inşaat mühendisi) işi olduğu yönetmeliğin kabulü olmalıdır. Yine sağlıklı olarak şantiye şefliği hizmetinin yapılabilmesi için şantiye şefliğinin bağımsızca görev yapabilmesi garantiye alınmalıdır. Bunun yöntemleri ortak komisyonlarda çözülebilecektir.
İçişleri Bakanlığı'nın 24.10.2001 günlü ve 24563 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan tebliği ile mecburi standart olarak yürürlüğe giren TS 8737 Yapı Ruhsatı Belgesi Standardı ile TS 10970 Yapı Kullanma İzin Belgesi Standardı'nın uygulamaya sokulması ve gereği yönetmelikte dikkate alınmalıdır.
2 Eylül 1999 tarihinde 23804 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren "Tip İmar Yönetmelik", "Belediye ve Mücavir Alan Sınırları içinde ve Dışında Planı Bulunmayan Alanlarda Uygulanacak İmar Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik", "İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmelik'te Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik", "Gecekondu Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapan Yönetmelik", "Otopark" ve "Sığınak" yönetmeliklerinde değişiklikler yapılmıştır. Yukarıda sayılan yönetmelikler Bayındırlık Bakanlığı'nca yürütülen fakat belediyelerin uymakla yükümlü olduğu genel prensiplerdir. Ancak zaman içinde ihtiyaca göre değişmektedir. Bu ve benzeri yönetmeliklerin İstanbul İmar Yönetmeliği içine alınması, yönetmeliklerin bakanlıkça değiştirilmesi durumunda Belediye Meclisi'nde karar alınıncaya kadar boşluk doğuracağı uyarılarımızın dikkate alınmaması bugünkü sıkıntılara yol açmıştır. Bu yönetmelik değişiklikleri belediyece de takip edilmediği için, 2 Eylül 1999 tarihinde yapılan bu değişiklikler, 17 Aralık 2000 tarihinde yürürlüğe giren İstanbul İmar Yönetmeliği'ne işlenememiştir. Bu nedenle İstanbul İmar Yönetmeliği'nin otopark, sığınak vb. ilgili maddelerinin uygulanma şansı bulunmamaktadır. Belediye Hukuk Bürosu'nun da, yönetmelik taslak aşamasında iken benzer eleştiri ve uyarıları yaptığı görülmektedir.
Günümüzde bir çok yapı özürlülere uyarlanmamıştır. Kamu ve ortak kullanım yapılarında zorunlu olan, özürlü kişilere uyarlanmış yapı kuralları yaygınlaştırılmalı ve özel yapılara yönelik kurallara dönüştürülmeye çalışılmalıdır.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi oluşturulacak ortak komisyonda yeni yönetmeliğin çerçevesinin birlikte oluşturulabileceği önerimizin dikkate alınmasını umuyoruz.
Raporu Hazırlayan: C. Sami Yılmaztürk
18.07.2002 / 22.06.0569
T.C. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Planlama ve İmar Daire Başkanlığı
İmar Müdürlüğü
İlgi: İmar Yönetmeliği tadili konulu yazınız hakkında
17.12.2000 tarihinde yürürlüğe giren İstanbul İmar Yönetmeliğinde yapılması düşünülen tadil ve gereken değişikliklere ilişkin eleştiri ve önerilerimizi içeren görüşlerimiz ekte bilgilerinize sunulur.
Saygılarımızla,
H. Bülend TUNA
Yönetim Kurulu Sekreteri
Ekleri :
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nın 08.08.2001 günlü genelgesi
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nın 07 Kasım 2001 günlü genelgesi
TS 8737 Yapı Ruhsatı Belgesi
TS 10970 Yapı Kullanma İzin Belgesi
Özürlü Kişilere Uyarlanmış Yapı Kitapçığı
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nın 28.03.2002 günlü genelgesi
İstanbul İmar Yönetmeliği Tadilatı Hakkında Öneri ve Eleştirilerimiz
3194 sayılı İmar Kanununun istisnalar başlıklı 4. maddesinde 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde İmar Kanununun aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı açıklanmıştır. İmar Kanunu uyarınca çıkarılması zorunlu yönetmelikler, Kanunun 7, 15. 16, 20, 21, 23, 36, 38 ve 44. maddelerinde belirlenmiş olup, bu maddelerde tanımlanan yönetmeliklerin sadece Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca çıkarılan yönetmeliğe uygun olarak, mahallin hususiyetine uygun yönetmelik çıkarma yetkisi verilmiştir. Bu nedenle, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca yayımlanması zorunlu yönetmelikleri Büyükşehir Belediyeleri kendileri yayımlayarak yürürlüğe koyamazlar.
Ayrıca, 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi hakkında Kanunun 23 maddesi uyarınca kanunun uygulanması ile ilgili hususlarda yönetmeliklerle düzenlemeye bulunmaya İçişleri Bakanlığı yetkilidir. Bu yönetmeliğinde kimin okuduğu belli olmayan yerel gazetede değil hukuk devletinin gereği olan resmi gazetede yayımlanacağı aynı yasanın 23. maddesinde belirtilmiştir.
Odamız şu anda uygulanan yönetmelik ile ilgili uyarılarını yapmış ve kentin yönetmeliksiz kalmaması için diye hukuki süreç başlatmamıştır.Fakat yapılan tüm uyarılarımızın da bugüne kadar dikkate alınmadığı Odamıza göndermiş olduğunuz taslaktan anlaşılmaktadır.
Odamız tüm olumsuz yaklaşımlara rağmen kamusal görevini yapmaya devam edecektir. Bu çerçevede Odamıza gönderilen taslak yönetmelik ile ilgili görüşlerimiz aşağıda sıralanmaktadır.
Bu tadilat da bazı yönetmelik maddelerinin 1985 yılında yürürlüğe giren imar yönetmeliği esas alınarak hazırlanmış olduğu görülmektedir.
İmar planı kayıt ve hükümlerinin önceliği maddesinde (madde 2.02.) belirsiz kayıtların imar planlarının kayıtlarından sayılmayacağı belirtilmektedir. Bu madde aşağıdaki şekilde düzenlenmelidir:
İmar Planı Kayıt ve Hükümlerinin Önceliği
Öneri Madde 2.02
Bu yönetmelikte yazılı hükümler, imar planlarında aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde uygulanır. Ancak İmar planlarında; parselasyon durumları ve bina kitleleri, bilhassa bu maksatla etüt edilerek ölçüleri verilmediği takdirde,sadece ayrık veya bitişik bina yapılacağını,ön bahçeli veya ön bahçesiz nizamın kabul olunacağını,binaların tertip şeklini ve yüz alacakları cepheyi tespit maksadı ile şematik olarak gösterildiğinden,bunlara ait ifadeler imar planlarının kayıtlarından sayılmazlar.
madde 2.03 tanımlanan imar plan ve yönetmeliklerde açıklanmamış konularda ilçe belediye başkanına yetki devri imar kanununa aykırıdır. İmar planlarında ve yönetmelikte tanımlanmamış konularda İstanbul Büyükşehir Belediyesi meclisi yetkili olmalıdır. İlçe belediye başkanları kanunlarla tanımlanmamış yetkileri kullanamaz. Bu şekli ile hukukun genel esaslarına aykırılık söz konusudur.
İmar Planlarında ve Yönetmelikte Olmayan Hususlar
Öneri Madde 2.03
İmar planlarında açıklanmamış ve bu yönetmelikte yer almamış hususlarda Büyükşehir Belediyesi yetkilidir. İlçe belediye başkanlığınca tereddüt edilen konularda Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın görüşü alınır ve bu görüşe uyulur. Daha sonraki benzer işlerde de bu görüşe uyularak işlem yapılır. Bu yönetmelik esaslarına aykırı olarak, prensip kararları ve benzeri kararlar alınıp uygulanamaz.
Tadil yönetmeliğin 2.05 maddesi tekrar gözden geçirilmelidir. 17 Ağustos 1999 yılında yaşanan Körfez Depreminde ruhsata aykırı yapılarda ciddi boyutlarda kayıplar olmuştur. İstanbul'da da 2000 yılı sonuna kadar verilmiş 206.500 ruhsat olduğu, fakat bunların % 30'unun iskân aldığı ve % 70'inin ise iskan ruhsatı almadığı gerçeği ile bu madde değerlendirilmelidir. Depremini bekleyen kentimizde hiç olmazsa bugünden itibaren alınması gereken tedbirlerin başında ruhsat ve eklerine aykırı herhangi bir yapıya kullanma izni verilmemeli ve gerekli yasal değişikliklerin yapılması için davranış gösterilmelidir.
Ruhsatsız veya Ruhsat ve Eklerine Aykırı Yapılar
Öneri Madde 2.05
Ruhsat alınması gerektiği halde ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapılar kanun, imar planı ve yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilmedikçe bunların tamir tadil ve ilavelerine izin verilmez.
2.07 maddesinde Belediye tasarrufundaki yerlerde yapılacak tesisler yapılarken dikkat edilecek hususlar sıralandığında "yol ve yeşil alanları işgal etmemesi" şartının kaldırılması özellikle yeşile ve yola muhtaç olan kentimizde düşündürücüdür. Ayrıca bu değişiklik, kamu yararına ve İmar Yasasının 11. ve 18. maddesine aykırıdır.
Öneri Madde 2.07
Belediyelerin tasarrufundaki kamu malı olarak terkinli yerler üzerinde otobüs durağı, WC, TRAFO, İGDAŞ kontrol noktaları, muhtarlık binaları kamu hizmetlerinin görülebilmesi için gerekli tesislere ancak tarihi ve doğal dokuyu bozmayacak, yaya ile taşıt trafiğini olumsuz yönde etkilemeyecek, yol ve yeşil alanları işgal etmeyecek, yaya kullanım alanlarına taşmayacak arka tarafta bulunan bina cephelerini kapatmayacak ve binaların girişini engellemeyecek şekilde söz konusu yerin karakterini muhafaza etmek şartı ile ilgili kuruluşların ve müdürlüklerin görüşü alınarak Belediye meclisi ve encümeninin uygun görmesi halinde izin verilir.
en fıkralar, kamu yapılarının inşaat ruhsatına tabî olmadığı hükmü ilk fıkra ile çelişmekte ve aynı zamanda imar yasasının 26. maddesinde belirtilen kamu yapılarının da ruhsat almak zorunda olduğu hükmüne aykırıdır.
Kamuya Ait Yapı ve Tesisler, Sanayi Tesisleri ve İş Merkezleri, İmar Plan Notu Gereği Avan Proje Uygulaması Yapılan Tesisler
Öneri Madde 3.01
1-Kamuya Ait Yapı ve Tesisler ile Sanayi Tesisleri ve İş Merkezleri:
Kamuya Ait Yapı ve Tesisler
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılar imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, ilgili kanunlar ve plan ile plan notlarına aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydı ile yönetmelikle bu gibi binalar için getirilmiş hükümlere uyulmak kaydı ve bu yönetmeliğin yapılaşma ile ilgili TAKS, cephe, derinlik, yükseklik, iç ölçülerine ait hükümlere tabî olmayıp avan projeye göre uygulama yapılır, ruhsat verilir.
Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ve savunması bakımından gizlilik arz eden yapılar; yürürlükteki plan ve plan notlarına uygun olmak koşuluyla kat nizamı, cephe hattı, inşaat derinliği ve toplam inşaat metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarınca tasdik edildiği, statik ve tesisat sorumluluğunun kurumlarına ait olduğu ilgili belediyesine yazı ile bildirildiği takdirde l2.04 maddede sayılan belgeler aranmaksızın yapı ruhsatı verilir.
İmar planları; genel kullanış biçimlerini, gelecekteki nüfus yoğunluklarını, Yapı yoğunluğunu, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini , ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermesi imar yasasının gereğidir. Bu nedenle; TAKS, KAKS ve Blok boyutları+H maddeleri belli değilse kentsel yoğunluk ve bu yoğunluğu karşılayacak kentsel alanlar dikkate alınarak yeni bir plan kararı alınması imar yasası gereğidir.
Avan Proje ile uygulama, sadece yukarıdaki veriler ışığında yapının araziye yerleşimi ve estetik kararları verebilmek için gereklidir. Bu nedenle tadil yönetmeliğin 3.01 maddesinde belirtilen avan proje onayı bu çerçevede tadil edilmelidir.
IV.BÖLÜM tanımlarda getirilen taslak öneriler yoğunluk getiren önermelerdir. Tanımların kentsel yoğunluğu azaltacak şekilde yapılmalıdır.
Öneri IV. Bölüm
Tanımlar
3)Taban Alanı (TA) :
Yapının parsele oturacak bölümünün tabii zemin altında kalan, binaya ait otopark çıktıktan sonraki yatay izdüşümünde kaplayacağı alandır. Bahçede yapılan eklenti ve müştemilat taban alanı içinde sayılır.
5) Yapı İnşaat Alanı (katlar alanı-Brüt inşaat alanı):
Bodrum katlar, asma kat ve çatı arasındaki piyesler dahil yapının inşa edilen tüm katları toplamından ışıklıklar, hava bacası ve açıkta yapılan yangın merdiveni çıktıktan sonraki alanlarının toplamıdır. Kapalı ve açık çıkmalar yapı inşaat alanına dahildir.
6)İnşaat Alanı Katsayısı (KAKS):
Yapının bütün katlardaki alanları toplamının parsel alanına oranından elde edilen sayıdır. Katlar alanı bodrum kat, asma kat, çekme ve çatı katı ile açık ve kapalı çıkmalar dahil kullanılabilen bütün katların ışıklıkları çıktıktan sonraki alanları toplamıdır. Açık çıkmalar, iç yüksekliği 1.80 m.yi aşmayan ve yalnızca tesisatın geçirildiği tesisat galerileri ve katları, ticari amacı olmayan ve yapının kendi ihtiyacı kadar otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, yangın merdivenleri, asansörler, kalorifer dairesi, kömürlük, sığınak, su deposu ve hidrofor odası bu alana katılmazlar. Kullanılabilen katlar deyiminden konut, işyeri,eğlenme ve dinlenme yerleri gibi oturmaya, çalışmaya, eğlenmeye ve dinlenmeye ayrılmak üzere yapılan bölümler ile bunlara hizmet veren depo ve benzeri alanlar anlaşılır.
7)Brüt İnşaat Alanı:
Binanın inşa edilen bütün alanlar toplamıdır. Bu alana tabii zemine oturan açık teraslar, avlular, ışıklıklar, her nevi hava bacaları, saçaklar dahil edilmez.
Taban alanına bahçede yapılan müştemilatın katılması doğru bir öneridir. Müştemilat ihtiyacı bodrum katlarda karşılanabilir. Bahçede yapılan ve daha sonra bağımsız bölüm olarak değerlendirilen müştemilatlar parselde yoğunluk nedeni olmaktadır.
Tanımlarda "saçak seviyesi", Binaların son kat tavan döşemesi üst kotu olarak düzeltilmelidir.
ÖNERİ 18) Saçak Seviyesi: Binaların son kat tavan döşemesi üst kotudur.
Yukarıdaki tanımlara aykırı tüm maddeler ayıklanmalıdır.
5.03 Maddesinde yan bahçe mesafeleri 4.00 metreden 3.00 metreye indirilmiştir. Her geçen gün yoğunlaşan ve plan hiyerarşisi tanımayan planlama sürecinde yürürlükteki yönetmelikle getirilen insanca mekân ve bahçe yaratma gereksiniminin tadil ile kaldırılmış olması olumsuz karşılanmaktadır. Yoğunluk artırıcı bulunan bu öneri imar yasasına aykırı bulunmuştur. Ayrıca Bahçeleri otopark olarak kullanılan binalarda 3.00 metrelik yan bahçe mesafesi yetersiz kalacağı açıktır. Bina 5 katı geçtikten sonra bahçe mesafeleri her kat için mevcut yönetmeliğe göre 0.50 metre artılırken, taslakta bahçe mesafesi her ilave kat için .0.30 metre artırılması, parsele ek yoğunluk getirmektedir. Belediyelerin görevi kenti paylaşanlara insanca yaşayacakları mekânlar yaratmaktır. Mesafelerin azaltılması yapı yoğunluğunu artırmak anlamına gelecektir. Binaların ve bu binalarda yaşayanların iklimsel olgulardan rahatça yararlanabilmesi için binalar arasında ki mesafelerin artırılması gerekmektedir. İmar Kanununa aykırı olarak yapılan bu düzenlemenin mevcut yönetmelikteki gibi kalmasında yarar bulunmaktadır.
5.03 maddesinde belirlenen bahçe mesafeleri mevcut yönetmeliğe göre yoğunluk artırıcıdır. Düzenlemelerin kamu yararı gözetilerek yapılması esastır. Yapılan değişiklik bu hali ile imar mevzuatına aykırıdır.
Yoğunluk artırmaya yönelik her türlü yönetmelik değişikliği iptal edilmelidir. İfrazla yada tevhit ile oluşan parsellerde yapılacak yapıların yoğunlukları ifraz yada tevhitten önceki yoğunluğu aşmamalıdır. Bu çerçeve de 5.05 maddede iptal edilen madde aynen kalmalıdır.
ÖNERİ 3-İfrazla oluşan parsellerin bina, taban alanları toplamı, ifrazdan önceki bina taban alanları toplamını geçemez.
TEVHİT
ÖNERİ MADDE 5.06
Yapı nizamı inşaat taban alanı oranı ile belirlenen yerler ile plan üzerinde ölçüsü belirlenmiş blok nizamda olan yerlerin dışında ayrık ve blok nizamına tabi imar parselasyon planı var ise, imar parselleri tevhit edildiğinde elde edilecek yeni inşaat taban alanı parsellerin tevhit öncesi ayrı ayrı hakları olan inşaat taban alanları toplamını geçemez.
Ayrık nizama tabi olup, imar planı ile farklı yükseklik veya farklı kullanım kararları getirilmiş imar parselleri ile aralarında 3.00 m ve daha fazla kot farkı bulunan imar parselleri tevhit edilemez.
Bir parselde tek bağımsız bölüm birden fazla yapıdan oluşuyorsa bahçe mesafeleri dikkate alınmaz. Fakat bu parselde ifraz yapılamaz.
6.05 maddesinde bitişik ve blok nizama tabi parsellerde arka bahçe sınırlarına fazla yaklaşmamak şartı, 4.00 m 3.00 m'ye indirilmiş ve arka bahçe yaklaşma şartı olan H/2 de iptal edilmiştir. Yapılan düzenleme kamu yararına aykırıdır. Yine ayrık nizama tabi parsellerde yapılan ilavelerle konut dışı alanlarda yapı derinliği ve taban alanı sınırlaması kaldırılmıştır. Konut alanı dışında derinlik sınırının kaldırılmış olması, yüksek afet riski taşıyan kentimizde sakıncalar taşımaktadır.
6.06 maddesi g fıkrasının kaldırılmıştır. İmar planı yapılmamış alanlarda yapılacak düzenlemelere disiplin getiren bir düzenlemenin kaldırılmış olması sakıncalı bulunmuştur.
Yönetmeliğin asansörlerle ilgili olarak önerimiz aşağıdaki gibidir.
ASANSÖRLER
ÖNERİ MADDE 6.25
Zemin kotundan itibaren Kat adedi 4 den fazla (H=15.50 m) olan yapılar ile bodrumda iskan edilen katlarla birlikte 5 ve daha fazla katlı yapılarda bodrumdan başlayan ve girişdahil tüm katlara hizmet etmek amacıyla 8 daireye kadar dar kenarı 1.20 m'den ve sahası 1.80 m²' den az olmamak koşuluyla asansör yapılması zorunludur.8 daireden sonra asansör boşluğu dar kenarı min 1.40 ve alanı 2.5 m²'den az olamaz. Bina giriş döşemesinden son kat tavan kotuna kadar fiili yükseklik veya bu yükseklik içindeki kat sayısı bu maddenin uygulanmasında asansör yapma zorunluluğuna esas alınacaktır.
Kullanılabilir katlar alanı 800 m²'den ve kat adedi 1 den fazla olan umumi binalarda en az bir adet asansör yapılması zorunludur. Ayrıca, kat alanı 800 m²'den ve kat adedi 3'den fazla olan umumi binalarla, bina giriş döşemesi ile son kat tavan kotu arasında l0 dan fazla kat bulunan veya toplam konut sayısı 20'yi geçen binalarda en az 2 adet asansör yapılması zorunludur. Bu asansörlerden birisi hem insan, hem yük taşıyabilecek nitelikte olmalıdır.
Bu asansörlerden en az biri herhangi bir tehlike anında, arıza veya elektriklerin kesilmesi halinde zemin kata ulaşıp kapılarını açacak, yangına dayanıklı malzemeden yapılmış, şaft içinde, duman sızdırmaz nitelikte, kesintisiz bir güç kaynağından beslenecek şekilde tesis eilmesi gerekmektedir.
Umumi binalarda yapılacak asansörlerden en az bir tanesi bedensel özürlülerin kullanımına uygun yapılacaktır. Bu asansörlerin iç kabini l.6 x l.40 m ebadında yapılacaktır. Kapı genişliği (net açılım) 0.95 m'den az olmayacaktır. Kabin içinde yerden 0.85.-0.90 m yükseklikte tutunma bandı olacaktır. Asansör kapıları otomatik veya fotoselli olacaktır. Her türlü asansör kabininde otomatik veya manuel kapı yapılması zorunludur. Asansör makine dairesine çıkış merdiveni dizayn ve malzeme olarak binanın ana merdiveni niteliğinde olacaktır. Asansör makine dairesi çevre duvarları ve tabanı yangına dayanıklı malzemeden yapılacaktır.
İmar planı ile kanun ve yönetmelik hükümlerine göre muhafazası mümkün olan yapılara kat ilavesi halinde, asansör yeri ölçüleri mevcuda uydurulabilir.
Binalarda asansör makine dairesinin tavan betonu üst kotu ile binanın son kat döşeme kotu arasındaki mesafe makine tesisat projesinin ön gördüğü emniyet mesafesini aşamaz. Özellik arz eden binalarda (Eski eser gibi) asansör makina dairesinin tavan betonu üst kotu belediyelerce belirlenir. Ayrıca asansörün başladığı kat döşemesi altında asansör mahalline rastlayan kısım boş bırakılır. Asansör makine dairesinin yeri ,şekli,büyüklüğü teknik özelliğine göre belirlenir. Asansör yönetmeliği hükümlerine uyulması zorunludur.
Binalarda usulüne uygun asansör yapılmış olması, bu yönetmelikte belirtilen şekil ve ölçülerde merdiven ve yangın merdiveni yapılması şartını kaldırmaz.
Asansör yapılması ve işletilmesi ile ilgili hususlarda yukarıdaki hükümler dikkate alınarak, Asansör Yönetmeliği ile TSE standartları hükümlerine uyulur.
Bacalarla ilgili maddelere ilişkin bazı değişiklik önerilerimiz ise aşağıdaki gibidir.
ÖNERİ MADDE 6.26
Isı farkının yarattığı sakıncalar nedeni ile bacalarda ısı yalıtımı yapılacaktır. (geri tepmenin önüne geçmek için)
Kaloriferli Binalarda :
Konut olarak kullanılan bağımsız bölümlerinin oturma veya yatma hacimlerinden birinde (l) adet ve banyolarda ve mutfaklarında l adet otel, işhanı, pasaj ve bunun gibi umumi binaların her katında en az (l) adet soba bacası yapılması gereklidir.
Bacaların TSE standartlarına uygun olarak yapılması mecburidir.
Sobalı Binalarda:
Sobalı konutlarda koridor, hol ve WC hariç tüm piyeslere baca yapılması zorunludur
Hava bacasına, ışıklığa ve cepheye soba bacası yapılamaz.
Şönt baca yapılamaz. Bacalar, TSE standartlarına uygun yapılması gerekmektedir.
Pasaj ve kapalı çarşılar ve çok katlı mağazalar gibi kamu kullanımına açık tüm mekanlar, tasarlanırken özürlülerin giriş çıkışına ve mekan içinde ulaşımına uygun olması gerekmektedir. 6.29 maddesi aşağıdaki gibi düzeltilmelidir.
PASAJLAR-KAPALI ÇARŞILAR VE ÇOK KATLI MAĞAZALAR
ÖNERİ MADDE 6.29
TANIMLAR
Pasajlar: (İki yanında dükkanlar bulunan üstü örtülü yaya geçidi) Müstakil parsellerde veya tapuda tescil edilmek koşulu ile komşu bir parsel üzerinde aynı nitelikte başka bir binaya geçiş sağlayan çarşılar olup, bünyesindeki işyerlerinin ayrı ayrı bağımsız bölüm numarası alması zorunludur.
Kapalı çarşılar: Bir veya daha fazla giriş çıkışı olan çarşılar olup, bünyesindeki işyerlerinin ayrı ayrı bağımsız bölüm numarası alması zorunludur.
Çok katlı mağazalar: Bir veya daha fazla girişi olan bünyesinde tek bir mağaza veya değişik amaçlı satış birimleri ile sosyal içerikli mekanlar bulunan tek bir işletmeye ait işyeri olup tek bir bağımsız bölüm numarası alması zorunludur.
Giriş Ve Çıkışlar :
Pasajlarda her biri en az l.50 m. genişliğinde iki ayrı giriş çıkış yapılacaktır. Açılan kapı kanatlarından birisi en az 0.95 m. genişliğinde ve eşiksiz olacaktır.
Kapalı çarşılarda ve çok katlı mağazalarda toplam inşaat alanı 500.00 m²'yi geçmediği takdirde en az 2.00 m. genişliğinde bir giriş çıkış yapılması yeterlidir.
Kapalı çarşılarda ve çok katlı mağazalarda toplam inşaat alanı 500.00 m²'yi geçtiği takdirde her biri en az l.50 m. genişliğinde iki ayrı giriş çıkış veya 3.00 m. genişliğinde bir giriş çıkış yapılması zorunludur. Giriş çıkışlar farklı kat ve kotlarda tertiplenebilir.
Çok katlı mağaza, pasaj, kapalı çarşıların diğer bölümleri büro, otel gibi işyeri veya konut kullanımı olan binalar içinde düzenlendikleri takdirde diğer işyeri bölümleri ile konut bölümlerinin giriş ve çıkışları pasajların, kapalı çarşıların veya çok katlı mağazaların bünyesi içinde tertiplenemeyeceği gibi bu kullanımlar konut giriş çıkışı ile irtibatlandırılamazlar. Ancak büro otel gibi işyeri kullanımlarının giriş ve çıkışları bu işyerlerinin dolaşım alanları ile irtibatlandırılabilir.
(İLAVE) Giriş ve çıkış kapılarından en az birinin özürlünün giriş-çıkışına ve pasaj içinde yatayda ve düşeyde ulaşımına uygun olması gerekmektedir.
İç Yükseklikler:
Pasajların ve kapalı çarşıların kat yüksekliği net 3.50 m'den az olamaz.
İmar Planlarında bir sınırlama olmadığı takdirde 3.50 m. altında olamaz. İmar Planlarında sınırlayıcı bir hüküm bulunması halinde minimum 3.20 m. olarak yapılabilir.
Dolaşım Alanları :
Yaya dolaşım alanlarının genişliği her ayrı katta ve kattaki her ayrı koridor tertibinde koridor aksından ölçülmek koşulu ile 30.00 m. uzunluğuna kadar 3.00 m.'den 30.00 m.'den uzun olanlarda 3.50 m.'den az yapılamaz.
Çok katlı mağazalarda dolaşım alanı tertibi serbesttir.
Pasajlarda bulunduğu kattaki pasaj boyunun l/3 ünü geçmemek, pasaj genişliğinden dar olmamak ve en çok 3 dükkân açılmak şartıyla cepler teşkil edilebilir. Yukarıdaki oran dahilinde oluşturulan ceplere 3'den fazla dükkan açılması istendiğinde cep ölçüleri en az 6.00 x 6.00 m. ebadında tertiplenecektir.
İrtifaklı pasajlarda, pasaj boyu irtifak kurulan pasajların toplam boyudur.30.00 m.'yi geçmesi halinde her iki pasaj da 3.50 m. genişliğinde olur.
Merdivenler :
Bu tür işyerleri fazla katlı olarak düzenlendiğinde;
Pasaj, kapalı çarşı ve çok katlı mağazalarda toplam inşaat alanı 500 m²'yi geçmediği takdirde merdiven genişliği en az 2.00 m. yapılacaktır. Toplam inşaat alanı 500 m²'yi geçtiği takdirde ana merdivene ilave olarak en az l.50 m. genişliğinde ikinci bir merdiven yapılması zorunludur. Katlar arasında iki merdiven bulunması durumunda istenildiğinde bunlardan biri yürüyen merdiven olarak yapılabilir. Pasaj katlarında 3 basamağa kadar yükseklik farkları en az % 6 eğimli rampa ile bağlanacaktır. (En düşük giriş çıkışa göre ikiden fazla katlı pasaj ve çarşılarda ayrıca asansör tesisi mecburidir. Bu asansörler özürlülerin binmesine olanak vermelidir.) Bütün pasajların her katında kaçışı sağlamak amacı ile bina dışına ulaşan en az 1.00 m. genişliğinde merdiven veya koridor, 1 adet yangın çıkışı sağlanacaktır. Pasajlar ve kapalı çarşılardaki sıra dükkanların duvarlarının yanmaz malzemeden veya kâgir olması zorunludur.
Kademeli pasajlarda kademeler arasında merdiven tertiplendiğinde bedensel özürlülerin geçişi için en az 0.90 m. genişliğinde en az % l0 eğimli rampa yapılması zorunludur. Merdivenlerin her iki yanında korkuluk yapılacaktır.
İmar yasasının 44. maddesine göre Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikler sıralanmıştır. Aşağıda da sayılan bu yönetmelikleri İstanbul imar yönetmeliği içine alınmasının doğru olmayacağı şeklindeki önerimizin dikkate alınmaması sonucu eleştirimizde de belirtildiği gibi yaşanan sorunlardan sonra taslaktan çıkarılmış olması olumlu bulunmuştur.
Mevcut Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce konu ile ilgili yaptığımız uyarı aşağıdaki gibidir.
"2 Eylül 1999 tarihinde 23804 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren "Tip İmar Yönetmelik", "Belediye ve Mücavir Alan Sınırları içinde ve Dışında Planı Bulunmayan Alanlarda Uygulanacak İmar Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik", "İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmelik'te Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik", "Gecekondu Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapan Yönetmelik", "Otopark" ve "Sığınak" yönetmeliklerinde değişiklikler yapılmıştır. Yukarıda sayılan yönetmelikler Bayındırlık Bakanlığı'nca yürütülen fakat belediyelerin uymakla yükümlü olduğu genel prensiplerdir. Ancak zaman içinde ihtiyaca göre değişmektedir. Bu ve benzeri yönetmeliklerin İstanbul İmar Yönetmeliği içine alınması, yönetmeliklerin bakanlıkça değiştirilmesi durumunda Belediye Meclisi'nde karar alınıncaya kadar boşluk doğuracağı uyarılarımızın dikkate alınmaması bugünkü sıkıntılara yol açmıştır. Bu yönetmelik değişiklikleri belediyece de takip edilmediği için, 2 Eylül 1999 tarihinde yapılan bu değişiklikler, 17 Aralık 2000 tarihinde yürürlüğe giren İstanbul İmar Yönetmeliği'ne işlenememiştir. Bu nedenle İstanbul İmar Yönetmeliği'nin otopark, sığınak vb. ilgili maddelerinin uygulanma şansı bulunmamaktadır. Belediye Hukuk Bürosu'nun da, yönetmelik taslak aşamasında iken benzer eleştiri ve uyarıları yaptığı görülmektedir."
Yapılan planlarda Kamusal kullanıma ayrılan arsalardan yeşil alana ve yola gelen kısımların amacı dışında kullandırılması planlamanın özüne aykırıdır. Sadece bu amaçla planlanmış alanlarda muvakkat yapıya izin verilmez. Bu yönetmelik maddesi aşağıdaki gibi düzenlenmelidir.
MUVAKKAT YAPILAR
YAPILANMA ŞARTLARI, MUVAKKAT RUHSAT MÜDDETİ VE KAPANAN YOLLAR, YAPILANMA ŞARTLARI :
ÖNERİ MADDE 10.01
Tamamı umumi hizmetlere ayrılan yerlere rastlayan veya kalan parçası plan ve yönetmelik hükümlerine göre yapı yapılmasına müsait olmayan arsalar, kamulaştırılıncaya kadar sahipleri tarafından olduğu gibi kullanılmaya devam olunur. Bu gibi yerlerden 5 yıllık programa dahil bulunmayanlar da; yükseklikleri tabii zeminden 6.50 m'yi, inşaat alanı 250 m²'yi geçmemek, minimum bahçe mesafelerini korumak, mümkün mertebe sökülerek başka bir yere nakli mümkün malzemeden ve buna müsait bir sistemde inşa edilmek şartı ile ve yine mevcut ve müstakbel yeşil alan ve yol güzergâhlarına tesadüf ettirilmemek suretiyle imar planı uygulanmasına kadar, sahiplerinin isteği üzerine ilgili belediye encümenince muvakkat yapı yapılmasına izin verilebilir. Bu yapının, imar planına göre bulunduğu bölgenin özellikleri ve ilgili belediye başkanlığının teklifi de göz önüne alınarak, hangi maksat için yapılıp kullanılabileceği ilgili belediye encümenince tayin ve tespit olunur. Mülk sahibi bu maksadın dışına çıkamaz.
Madde 10.02'de kamulaştırma kanunu sayısının iptal edilmiş olduğu görülmektedir. Kanun var olduğu sürece numarasının değişmesi mümkün değildir. Sadece ek kanunlarla değişiklikler söz konusu olabilir. Kanun adı ve sayısı esastır. Bu madde eskisi gibi kalabilir.
12.02 madde' ye eklenmiş olan "ilgili meslek mensuplarınca hazırlanmış" ibaresi olumlu bulunmuştur. Fakat ilgili meslek mensubu tanımı yetersiz kalmaktadır. Bu tanım da ilgili meslek mensubu tanımı yanlış yorumlara neden olabilmektedir. İlgili meslek mensubu tanımına açılım getirilmelidir.
ÖNERİ: MADDE 12.02
6235 sayılı TMMOB Yasası uyarınca İlgili meslek Odasına kayıtlı, üyeliğini koruyan ve tescil belgesi sahibi meslek mensuplarınca hazırlanmış (ilave) projelerin T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca kabul veya tesbit edilen çizim ve tanzim standartlarına uygun olması gerekir. İlgili belediyelerin uygun görmesi halinde bilgisayar ortamında üretilmiş tüm projeler yine ilgili belediyenin talep edeceği formatta, disket veya CD olarak düzenlenir.
Ayrıca proje başlığında aranması gereken bilgiler arasında "Proje Müellifinin" başlığı olmalı ve bu başlık altında TS 8737/24.10.2001 günlü, 24563 sayılı R.G.'de yayınlanan "Yapı Ruhsatı Belgesi Standardı" ve TS 10970 , 06.10.2001.günlü, 24515 sayılı R.G. de yayınlanan "Yapı Kullanma İzin Belgesi Standardı" uyarınca istenmek zorunda olunan belge ve bilgiler eklenmek zorundadır. Bu bilgiler "Oda sicil no", "Oda Büro Tescil No" "Oda Belge No" "Adres", vb.'dir. (ek: 5- genelge)
12.03 maddesine ilave yapılan "bir parselde birden fazla bina var ise her bina için ayrı ayrı yapı ruhsatı tanzim edilir" ibaresi hukukun genel esaslarına aykırıdır. Ayrı ayrı ruhsat düzenlenebilmesi için şartlarını sağlıyorsa ifraz yapılır ve ondan sonra ayrı ruhsat verilir. Ruhsat sadece yapıları içermez, arsanın bütününde yapılacak her türlü inşaat faaliyetini de kapsar. Yapılara ayrı ayrı ruhsat verilmesi durumunda ortak mülkiyet alanında yapılacak düzenlemeler nasıl ruhsatlandırılacaktır?
12.04 maddesinde iptal edilen 16. fıkra yerine
16) her bir proje müellifi ve inşaatta görev üstlenecek mimar ve mühendisten ayrı ayrı ilgili Meslek Odası sicil durum belgesi
eklenmelidir. Bu belge TS 8737 Yapı Ruhsatı Belgesi1 Standardı ve TS 10970 Yapı Kullanma İzin Belgesi Standardı uyarınca zorunludur. Yine bu standartlar gereği, inşaatta görev alacak müteahhit, şantiye şefi ve benzeri teknik elemanlar da ruhsat öncesi belediyeye sicil durum belgelerini sunmak zorundadırlar.
Ayrıca belediyeler verdikleri ruhsatların birer örneğini Yukarıda belirtilen standartlarda adı geçen kurumlara göndermek zorundadır.
12.04 maddesine ilave olarak 21. fıkra eklenmelidir.
ÖNERİ 21) TSE tarafından düzenlenen 24.10.2001 günlü ve 24563 sayılı R.G.'de yayınlanan yeni yapı ruhsatı standardı uyarınca yapı inşasına başlandığında ruhsat formuna inşaat başlama tarihi de işlenerek bu tarihten itibaren onaylı bir örneği bir ay içinde ilgili meslek odalarına ve DİE Başkanlığına gönderilir.
12.05 maddesinde b fıkrası aşağıdaki gibi olmalıdır. Aksi takdirde 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'na muhalefet edilmiş olur.
ÖNERİ MADDE 12.05
Ruhsat alınmış yapılarda herhangi bir değişiklik yapılması halinde: 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası uyarınca proje müellifi tarafından yapılmak yada muafakat vereceği bir başka mimar tarafından
a)Yapılacak değişiklik binanın bütününde ise; mimari projenin yeniden tanzim edilmesi gereklidir. Bu değişiklik yapının statik hesaplarında da değişiklik yapılmasını gerektiriyor ise yeniden statik ve betonarme projeler istenir.
b)Proje üzerinde basit düzeltmeler yapılması mümkün olan durumlarda (bu yönetmelik hükümlerine uyulmak kaydı ile bağımsız bölüm içindeki kapı yerlerinin değiştirilmesi, taşıyıcı olmayan bölme duvarlarının kaldırılması vb.) ayrıca tadilat projesi istenmez ve bu düzeltmeler bütün nüshalarda proje müellifince yapılarak belediyece mühürlenip imzalanır.
Yapıda görev alacak tüm teknik elemanların ilgili meslek odası kayıtları da "Yapı Ruhsatı Belgesi Standardı" ve "Yapı Kullanma İzin Belgesi Standardı" uyarınca istenmek zorundadır. (TS 8737 / 24.10.2001 günlü, 24563 sayılı R.G.), (TS 10970, 06.10.2001 günlü, 24515 sayılı R.G.) Bu bilgileri içeren sicil durum belgesi No'su da inşaat tabelalarına eklenmelidir. Öneri madde aşağıdaki gibi olmalıdır.
ÖNERİ MADDE l3.0l
Ruhsat ve eklerinin yapı yerinde bulundurulması zorunludur. Ayrıca inşaat müddetince yapı yerinde, mal sahibinin, mimarının, statik, elektrik tesisat, ısı yalıtım proje müellifleri ile yapı denetim şirketinin (ilave) fenni mesullerinin, şantiye şefinin-(ilave), müteahhidinin isimleri ve Oda Belge No'su ile inşaat ruhsat numara ve tarihini içeren en az 0,5/0.75 m. boyutlarında bir tabela herkesce rahat görülebilecek bir yerde asılı olarak bulundurulacaktır.
Bütün inşaatlarda yapı sahibince her türlü tehlikeyi önleyecek şekilde yapı önünün tahta perde veya uygun malzeme ile kapatılması, belediyesi'nce gerekli görüldüğü takdirde geceleri aydınlatılması zorunludur. Ayrıca inşaatın yapılan her katının yol cepheleri emniyet ve çevre kirliliği nedeni ile cephe boyunca uygun malzeme ile kapatılacaktır.
Yapı Kullanma İzni ile ilgili 13.07 maddesi 06.09.2001 günlü, 24515 sayılı R.G.'de yayınlanarak yürürlüğe giren "Yapı Kullanma İzin Belgesi" standardı uyarınca.
ÖNERİ MADDE 13.07
Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve yapı denetimi uygulama yönetmeliğinin ilgili hükümleri geçerlidir.
Yapı Kullanma İzni için gerekli belgeler
a)Dilekçe
b)Yapı Ruhsatı
c)Proje müellifi Mimar ve Mühendislerin Oda sicil durum belgeleri (ilave)
d)Asansör İşletme Ruhsatı
e)Sığınak Vizesi
f)Peyzaj Projesi
g)Vergi ilişiği kesildiğine dair belge
h)S.S.K. ilişiği kesildiğine dair belge
ı)Büyükşehir Belediyesinden,kanal bağlantısının teknik şartlara uygun olarak yapıldığına dair belge ibraz edilmeden,
i)Doğalgaz tesisatının projesine göre inşa edildiği ilgili idare tarafından belgelenmeyen yapılara yapı kullanma izni verilmez.
Yapı tamamlandığında tamamının veya kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığında bu kısımlarının kullanılabilmesi için, inşaat ruhsatını veren belediyeden izin alınması zorunludur. Bu iznin alınması için ilgili belediyeye yapılan başvuru dilekçesi ekinde, fenni mesullerin (yapı denetim şirketinin) yapının projelerine, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığını belirten raporları yer alır.
Mal sahibinin ve yapı denetim şirketinin müracaatı üzerine ilgili belediye, yapının ruhsat ve eklerine, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak tamamlanıp tamamlanmadığını, Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun malzeme kullanıp kullanılmadığını belirler.
Yapının mevzuata uygun bulunması halinde, 30 gün içinde yapı kullanma izin belgesi düzenlenir. Aksi halde, eksikliklerinin tamamlanarak yapının mevzuata uygun hale getirilmesi istenir. Eksikliklerin tamamlanmasından sonra, aynı süreç izlenerek yapı kullanma izin belgesi düzenlenip, yapı kullanma izni verilir. Yapı kullanma izin belgesinin birer örneği, mal sahibi ve/ veya sahiplerine, yapının müteahhidine, proje müelliflerine, fenni mesullere (ve ilgili meslek odalarına- ilave /TSE 10970 uyarınca) verilir.
Yapının kısmen kullanılması mümkün olan kısımlarına yapı kullanma izni düzenlenebilmesi için, bu bölümlere hizmet veren ortak kullanım alanlarının tamamlanmış ve kullanılabilir olması ve yapıda mevzuata aykırılığın bulunmaması şarttır.
Yapı kullanma izninin verildiği tarih, yapının tamamlandığı tarihtir. (5) yıllık ruhsat süresi içinde yapı kullanma izninin düzenlenmesi gerekir. Aksi halde, bu yönetmeliğin 2.06 maddesindeki hükümler uygulanır.
KAT İRTİFAKI ile ilgili madde hakkında önerilerimiz
MADDE 13.08 İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğinin "Kat İrtifakı " başlıklı 13.08 maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 13.08
1)Dilekçe
2)Yapı ruhsatı (Temel üstü vizesi alınmış)
3)Kat irtifak projesi (2 adet)
Noterden onaylı kat irtifakına esas hisse oranlarını gösteren bağımsız bölüm listesi
binanın bütün kat planlarını gösteren mimari proje üzerine yapıştırılır ve onaylanır." Temel üstü" vizesi alınmadan kat irtifakı yapılamaz.
Taslakta belediyenin tescil vereceği belirtilmektedir. 6235 sayılı yasa mimar ve mühendislerin tescil işlemlerini sadece ve sadece meslek odaları düzenleyebilir. Belediye sadece ruhsat almak üzere belediyesine sunulacak proje ile ilgili kayıt işlemine esas bir işlem yapabilir.
FENNİ MESULLER VE MESULİYETLERİ TESCİL UYGULAMA VE USULLERİNE İLİŞKİN madde
ÖNERİ MADDE :15.00
Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve yapı denetimi uygulama yönetmeliğinin ilgili hükümleri geçerlidir.
Proje ile ilgili mesleki sorumluluk Mimari projelerin mimarlar, statik hesap ve projelerin inşaat mühendisleri, ısıtma ve sıhhi tesisat projelerinin makine mühendisleri, elektrik tesisat projelerinin elektrik mühendisleri, harita hizmetlerinin harita mühendislerine ait olmak üzere yapının denetimi Yapı Denetimi Kanunun çerçevesinde yapılır.
Proje müellifi mimarların ve mühendislerin, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca, ilgili meslek odasına kayıtlı olmaları, büro tescillerini yaptırıp her yıl yenilemiş olmaları gerekmektedir. İdare, kanuna aykırı uygulama nedeni ile süreli olarak hakları kısıtlanan proje müelliflerinin ve yapı denetiminde görev yapan mimar ve mühendislerin bu durumunu denetlemek üzere ilgili meslek odasınca düzenlenen, meslek adamının o andaki sicil durumunu gösterir, işin adı yazılı belgeyi her proje için ister. Haklarında kısıtlama bulunan meslek adamlarına ait projeleri onaylanmaz ve yapıda görev üstlenmesine izin vermez. .
Yapıda mesleki sorumluluk üstlenmiş proje müellifi, mesleki kontrol ile fenni mesullerin sicilleri ilgili meslek odalarınca ilgili idarelerden alınan iş bitirme belgeleri de esas alınarak tutulur ve yeni sorumluluk üstlenilmesinde bu siciller esas alınır.
Proje tescil işlemlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğüne ibraz edilmesi gereken evraklar;
1)Tapu
2) Çap
3) İmar durumu (1 senelik)
4) Röperli-aplikasyon krokisi
5) İnşaat istikamet rölövesi
6) Kot kesit
7) Mal sahibi vekaletnamesi
8) İlgili meslek odasınca düzenlenmiş işin adı yazılı sicil durum belgesi
9) Proje müelliflerinin imza sirküleri
10) Tescili yapılacak projeler (dörder takım)
11) Zemin raporu
12) Yapı denetim sözleşmesi
Özellik arzeden Binalarda özürlülerin tüm kat ve piyeslerine ulaşmasına olanak verecek standartların aranmasını sağlayacak düzenleme getirilmek üzere bu yapılarda tanımlanan giriş-çıkış, merdiven, asansör, katlara ulaşım, koridorlar, vb. ve diğer tanımlanan tüm hacimlerin özürlüler için ulaşılır olması gerektiği her madede ayrı ayrı vurgulanmalıdır.
Yönetmeliğin Tanımlar başlığı altında 34 no ile tariflenen yüksek bina 30.50 m'yi geçen yapıdır. Bu yapı bodrum katlarla birlikte 13 katı geçen yapıdır. Fakat 18.01 maddesinde ise yüksek yapılar 12 kat 36.50 m'dan sonraki yapılar olarak tanımlanmıştır. Bu çelişkinin giderilmesi ve depremini bekleyen kentimizde olası her türlü afet riskleride göz önüne alınarak 10 kat 30.50 m'dan daha yüksek yapıların yüksek yapı kabul edilmesi gerekir. Mevcut yönetmelik maddesi aşağıdaki gibi düzenlenmelidir.
Yüksek Yapılar
MADDE l8.0l İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğinin "Yüksek Yapılar" başlıklı 18.01 maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
ÖNERİ MADDE l8.0l
TANIMLAR
Yüksek yapı; genel olarak yakın ve uzak çevresini, fiziksel çevre, kent dokusu ve her türlü kentsel alt yapı yönünden etkileyen bir yapı türüdür. ± 0.00 kotuna göre 10 kat 30.50 m'dan sonraki ve görünen ve görünmeyen bodrum katlarla birlikte 13 katı geçen yapılar yüksek yapılar olarak kabul edilir.