Belediyelerce Mimar ve Mühendislere Yapılan Müellif Kaydı ve Kayıt Ücreti Alınması İşlemleri Hukuka Aykırıdır!

Meslek mensuplarının kayıtlarını tutma ve sicillerini denetleme görevi Anayasa ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun 33. maddesinin “Türkiye’de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve âzalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler.” hükmü ile TMMOB’a bağlı meslek odalarına tanınmış bir yetki olup, başka bir kurum veya kuruluşun kayıt tescil ve benzeri işlemler yapması anılan yasal düzenlemeye aykırıdır.

Oysa son zamanlarda üyelerimizden, bazı belediyelerin proje müelliflerine yönelik kayıt işlemi yaptığı ve bu işlemden yıllık kayıt ücreti aldığına dair bilgeler gelmektedir.

Konuyla ilgili benzer bir uygulamaya yönelik açtığımız son davada; “Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde, proje müellifliği ve yapım işlerinin denetimine dair fenni mesuliyet üstlenen mimarların ve mühendislerin, 27.01.1954 tarih ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca, ilgili meslek odasına kayıtlı olmaları, büro tescillerini yaptırmaları gerektiği, fenni mesullerin sicillerinin, ilgili meslek odalarınca tutulacağı açık bir şekilde belirtilmiştir. Yine Yönetmelikte, “fen adamlarının sicilleri”nin ise belediye ve mücavir alanı sınırları içinde, belediyelerin ilgili birimlerince tutulacağı belirtilmiştir. Öte yandan, 6235 sayılı Kanun uyarınca, Türkiye’de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının ilgili odaya kayıt yaptırma zorunluluğu bulunmakla birlikte, Belediye Kanunu’nda proje müellifleri ile fenni mesullerin sicillerinin Belediyece tutulacağına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda 6235 sayılı Kanun uyarınca, Türkiye’de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının ilgili odaya kayıt yapma zorunluluğu bulunduğundan, işlem tarihinde yürürlükte bulunan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde, proje müellifleri ile fenni mesullerin sicillerinin ilgili meslek odalarınca tutulacağının, fen adamlarının sicillerinin ise belediye ve mücavir alan sınırları içinde, belediyelerin ilgili birimlerince tutulacağının açık bir şekilde belirtilmesi, Belediye Kanunu’nda proje müellifleri ile fenni mesullerin sicillerinin Belediyece tutulacağına ilişkin açık bir hüküm yer almaması nedeniyle, … Belediyesi sınırları içerisinde faaliyet gösterecek mimarlık ve mühendislik proje müellifleri ile fenni mesullerin … Belediyesine kayıt olma ve buna ilişkin ücretin belirlenmesine yapılan itirazın reddine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Yasal dayanağı bulunmayan müellif kaydı/yenileme işlemi ile kayıt ücreti alınmasının hukuka uygun olmadığı yargı kararları ile de sabittir. Üyelerimizin mağduriyetine yol açan söz konusu hukuka aykırı işlemlerin ivedilikle durdurulması gerekmektedir.

Değerli üyelerimize ve kamuoyuna saygı ile duyurulur.

TMMOB Mimarlar Odası